Sayın Üyemiz,
Gümrükler Genel Müdürlüğü, ithal gelen eşyanın, ordino ibrazı aranmaksızın yani taşıyanın onayı olmaksızın teslim edilmesine yönelik olarak Ticaret Bakanlığı ve Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine gönderilen dilekçe ve ihtarnameleri dikkate alarak, tüm Bölge Müdürlüklerini yeniden bilgilendirmek ihtiyacını hissetmiştir. Bu doğrultuda Gümrükler Genel Müdürlüğü İlgi a) yazısı ile gümrük işlemlerinin ifası ve tekemmülü sırasında gümrük müdürlüklerince ordino belgesinin aranmayacağını ve işlemlerin ifasının İlgi b) yazı doğrultusunda yerine getirilmeye devam edeceğini belirtmiştir.
İlgi a) ile yeni bir uygulamadan bahsedilmemektedir. Halihazırda 4458 sayılı Gümrük Kanunu yürürlüğe girdiğinden bu yana gümrük idareleri eşyanın gümrük işlemleri için ordino belgesi istememektedir. Ordinonun ibrazı, yani malın alıcıya fiziki olarak teslim edilmesi süreci, gümrük idaresinin kendi mevzuatı doğrultusunda taraf ve dahil olduğu bir işlem değildir. Ordino, gümrük işlemleri tamamlanmış malın alıcıya fiziki teslimi sırasında, taşıyan veya taşıyanın yerine malı emaneten elinde bulunduran liman ve geçici depo işletmeleri ile alıcı arasındaki bir işlemdir.
Dolayısıyla Gümrükler Genel Müdürlüğü İlgi a) ve b) yazılarla eşyanın gümrük işlemleri sırasında ordinonun gümrük idareleri tarafından istenmeyeceğini bir kez daha açıklamak zorunda kalmıştır. Ancak bu açıklama taşıyıcının veya temsilcisinin malı alıcısına teslim ederken ordino ibrazını yani taşıyanın onayının aranması uygulamasını ortadan kaldırmamaktadır.
Türk Ticaret Kanunu, ilgili mevzuat ve uluslararası konvansiyonlar doğrultusundaki bu uygulama bazı taraflarca özellikle çarpıtılarak yanlış yorumlanmakta ve mevzuat dışında ordino ibrazı olmaksızın eşyanın alıcısına teslim edilmesi istenmektedir.
UTİKAD olarak üzerinde hassasiyetle durduğumuz en önemli nokta, uluslararası taşımacılıktaki "yük teslim" sürecinin tüm dünyada olduğu gibi, uluslararası taşımacılık konvansiyonlarının öngördüğü doğrultuda ve Türk Ticaret Kanunu'nda yer verilmiş olan maddelere göre uygulanmaya devam edilmesi gerekliliğidir.
Bahse konu yanlış yorumlamaların ve olası yanlış uygulamaların önüne geçilmesi amacı ile Derneğimiz tarafından hazırlanarak Bakanlığımızla da paylaşılan "Ordino Bilgi Notu", İstanbul Barosu Lojistik ve Taşıma Hukuku Komisyonu tarafından hazırlanan yük teslim süreçleri ve ordino belgesine ilişkin hukuki görüşler ile Ahmet Aytoğan’ın hazırladığı ve UTİKAD tarafından yayınlanan "Deniz Taşımacılığında Ordino" makalesi, ülkemizdeki yük teslim uygulamalarının uluslararası ve ulusal mevzuat çerçevesinde doğru bir şekilde gerçekleştirilmesinin sağlanması amacıyla ekte bilgilerinize sunulmaktadır.
Ek dokümanlarda verilen bilgilerin ve yapılan değerlendirmelerin taşıyanın onayı olmaksızın sadece konşimento ibrazıyla yük teslim almak isteyen dış ticaret firmaları ile bu yönde işlem yapacağını beyan eden geçici depolama yeri, liman ve antrepo işletmeleri ile paylaşılmasını üyelerimize tavsiye eder, UTİKAD'ın, ülkemizin dünya değer zinciri ve uluslararası ticaretteki güvenilirliğinin zedelenmemesi için yük teslim süreçlerinin mevzuat hükümleri gereği ve hukuki değerlendirmeler ışığında gerçekleştirilmesi gerektiğini vurgulamaya devam edeceğini bilgilerinize sunarız.
İlgi a) T.C. Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 26.04.2021 tarihli ve 63424348 sayılı yazısı.
İlgi b) T.C. Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 23.11.2017 tarihli ve 29799029 sayılı yazısı.