Anasayfa / Sektörel / Sektör Haberleri / Gündem / SOĞUK ZİNCİR PAZARI BÜYÜYOR, REKABET ARTIYOR

SOĞUK ZİNCİR PAZARI BÜYÜYOR, REKABET ARTIYOR

26.03.2024Soğuk zincir taşımacılığı iklimlendirme özelliğine sahip gelişmiş teknolojileri kullanarak bozulabilme riski olan ürünlerin dağıtımını yapan özellikli bir taşımacılık türüdür. Sağlık sektörü başta olmak üzere gıda sektörü gibi bozulabilir niteliğe sahip ürünlerin taşınmasında önemli bir yere sahiptir. Sahip olduğu iklimlendirme özelliği sayesinde bozulma riski taşıyan ürünleri koruyarak uzak mesafelere güvenli bir şekilde ürünlerin teslim edilmesini sağlar. Mevcut taşıma modlarına entegre edilebilecek olan soğuk zincir taşımacılığı ısı ve nem koşulları konusunda sunabileceği çözümlerle ürün güvenliğini korumayı amaçlıyor.

Çeşitli taşımacılık türleri içerisinde dünya genelinde önem arz eden bir sistem olarak soğuk zincir taşımacılığı hem devletlerin hem de işletmelerin üzerine odaklandıkları bir alan. Soğuk zincir taşımacılığı, ilaç endüstrisi başta olmak üzere taşıma, depolama ve dağıtım süreçlerinde ısı kontrolü gerektiren ürünlerin tedarik zincirinde önemli bir parçadır. İlaç sektöründeki ürünlerin hassas yapısı sebebiyle ısı kontrollü ortamda taşınması ve depolanması gerekmekte. Bu taşıma türü ürünlerin lojistik süreçteki güvenliğini sağlanmasına ve kalitesinin korunmasına yardımcı oluyor.

Bu taşıma türünde, özel soğutucu depolar, kamyonlar, konteynerler ve diğer taşıma araçları kullanılıyor. Ürünler, üretim tesisinden başlayarak depolama, taşıma ve nihai tüketiciye ulaşana kadar sürekli olarak belirli sıcaklık koşullarında tutuluyor. Soğuk zincir lojistiğinin amacı ürünlerin bozulmasını önleyerek, tüketici sağlığını koruması ve endüstri standartları doğrultusunda güvenilir bir tedarik zinciri oluşturmasıdır. Bu nedenle, soğuk zincir taşımacılığı, endüstrisinde ürün güvenliği açısından oldukça önemli bir yer tutmaktadır.

Soğuk zincir uygulamalarında, özellikle sıcaklığın ayarlanmasıyla birlikte ısı derecesinin sıklıkla kontrolünün sağlanması büyük önem taşımaktadır. Bu sebeple zaman yönetimi soğuk zincir taşımacılığında kritik bir konudur. Ürünlerin taşındığı araçların mevcut süreçteki dayanıklılık oranı oldukça fazla olsa da gereken zaman diliminde teslim edilmesi ürünlerin dayanıklılığı açısından son derece uzmanlık gerektirir. Firmalarının donanımlı araçlara sahip olması elbette önemlidir fakat soğuk hava depolarının ürünlerin tazeliğini ve kullanılabilirliğini mümkün kılabilmesi için belirli bir zaman kısıtı söz konusudur. Bu nedenle zaman yönetimi soğuk zincir taşımacılığında ekstra önemli ve dikkatli edilmesi gereken bir konudur.

Soğuk zincir taşımacılığının ve uygulamalarının dünya genelinde gelmiş olduğu noktaya bakıldığında, sektörün oldukça gelişmiş ve rekabete açık bir yapısının bulunduğu görüyoruz. Günümüzde küresel soğuk zincir lojistik pazarının büyüklüğünün yaklaşık 343 milyar ABD dolarında bir hacme sahip olduğu tahmin edilmektedir. Bu büyüklüğün %38’i taşıma, %62’si depolama faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Geçmiş yıllarda rekabetin neredeyse hiç olmadığı bir sektör olarak değerlendirilebilecek olan soğuk zincir taşımacılığı, günümüzde talep gören bir seviyeye geldi. Uzun yıllardan beri bu alana yatırım yapan belirli ülkeler açısından soğuk zincir faaliyetleri önemli bir gelir kaynağı olmakta. Özellikle pandemi döneminde önemini gösteren bu taşıma modu artık evrensel bir ağ içerisinde kullanılıyor. Soğuk zincir ile hastalara ulaştırılması gereken ilaçlar ve organlar insan ve toplum sağlığı için büyük önem taşıyor. Lojistiğin insan hayatı üzerine doğrudan ve dolaylı olarak birçok etkisinin bulunduğunu görüyoruz.

Türkiye’de lojistik sektörü son yıllarda hızla büyüyüp gelişen bir sektör haline geldi. Ülkemiz birçok alanda olduğu gibi farma ve soğuk zincir lojistiğinde de büyük bir potansiyel barındırıyor. Soğuk zincir taşımacılığı özellikle artan gıda ihracatı sayesinde işletmelerin soğuk zincir yatırımları da artış gösteriyor. Ülkemizde soğuk zincir lojistiğinin uygulamaları gıda sektörü başta olmak üzere ilaç ve aşı lojistiğinde görülmekte. Türkiye’nin mevcut bulunduğu konum itibari ile Asya ile Avrupa arasında önemli bir toplama, depolama ve aktarım noktası olması ve aynı zamanda bölgesindeki ülkeler ile karşılaştırıldığında, lojistik sektöründe daha tecrübeli bir geçmişinin bulunması bu alanda avantaj sağlayacaktır. Ülkemizin Çin’den Avrupa’ya uzanan modern İpek Yolu üzerindeki jeostratejik konumu tedarik zinciri merkezi olma potansiyeli değerlendirilmelidir.

Teknoloji ve bilimdeki gelişmeler ile birlikte, soğuk zincir gereksinimi büyük bir hızla artmakta. Aynı zamanda dijitalleşmenin lojistik sektörüne katkısını soğuk zincir taşımacılığında aktif olarak görmekteyiz. Blockchain teknolojisi ile birlikte gıda güvenliği açısından büyük öneme sahip olan sıcaklık kontrollü lojistik süreçleri kapsamında sunacağı özelliklerin, gıda lojistik sektörünü bugünden çok farklı bir noktaya taşıması bekleniyor. Blockchain teknolojilerinden faydalanarak, veri hakimiyeti, güvenlik, şeffaflık ve izlenebilirlik gibi bilgilere ulaşarak avantajlar sağlanması sektör için oldukça önemli.

Türkiye’deki lojistik hizmet sağlayıcıları, altyapılarını bu yönde güçlendirip, uluslararası kalite standartlarına uygun, izlenebilir ve ölçülebilir takip sistemleri kurarak farma sektöründeki soğuk zincir lojistiğini güvenil bir şekilde gerçekleştirebilirler. Bu alanda katedilecek gelişmeler, soğuk zincir taşımacılığında önemli ve dikkat çekici ilerlemeler yaratacaktır.

UTİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Bilgehan Engin