PAZAR BÜYÜYOR YÖNETMELİK YERİNDE SAYIYOR

Türkiye'nin en önemli sektörlerinden biri olan petrol sektörünün ekonomik büyüklük açısından en büyük parçası, akaryakıt sektörü. Sektör 44 milyar dolarlık büyüklüğe sahip. Yıllık 35 milyar TL'lik vergi geliri oluşturan akaryakıt sektöründe 2009 sonu itibariyle 4 rafineri, 54 dağıtıcı, 82 depolama tesisi, 12 bin 702 akaryakıt istasyonu EPDK'dan lisanslı olarak faaliyet gösteriyor. Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) piyasasında ise 64 dağıtıcı, 82 depolama tesisi, 8 bin 163 otogaz istasyonu EPDK'dan lisanslı olarak faaliyet gösteriyor. Türkiye'de ortalama 2 bin 500 adet LPG tankeri, 55 bin de akaryakıt tankeri bulunuyor ve yılda 22 milyon tonun üzerinde petrol ürünü taşınıyor.

 

Sektörde faaliyet gösteren kuruluşlar; işyeri güvenliği, çalışanlarının sağlığı ve çevrenin korunması adına İş Güvenliği, Sağlık, Emniyet, Çevre (İSEÇ) Politikası Kapsamı'nda faaliyetlerini gerçekleştiriyor. Avrupa Birliği (AB), İSEÇ konusunda önemli ve bağlayıcı kuralları belirlemiş durumda ve belli aralıklarla güncelliyor. İSEÇ konusunda AB'nin gerçekleştirdiği ilk düzenleme 89/391/EEC sayılı çerçeve direktif ve bağlantılı direktifler. AB'nin 2007-2012 yıllarını kapsayacak şekilde son strateji ve eylem belgesi Avrupa Komisyonu tarafından 21 Şubat 2007 tarihinde yayımlandı. AB'nin strateji belgesiyle koymuş olduğu en somut hedef, iş kazalarının 5 yıllık program sonunda yüzde 25 oranında azaltılması. Türkiye de AB'ye uyum taahhütlerini içeren en son 'Ulusal Program' 2009 yılı başında Bakanlar Kurulu'nca onayladı. Uyum taahhütlerinin yanında bunların nasıl uygulanacağı da gösteren 'Ulusal Programın Sosyal Politika ve İstihdam' başlıklı bölümüne göre uyumlaştırılması gereken toplam 128 adet AB Müktesebatı bulunuyor. Bunlardan 40 adedi iş sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili konulardan oluşuyor. Çalışmalarını İSEÇ Politikası kapsamında gerçekleştiren firmalar ayrıca bu politikalara uygun olarak taşırken veya taşıtırken araçlarını bu özelliklere göre belirlerken sürücülerin eğitimlerini de buna uygun olarak gerçekleştiriyor.

 

Akaryakıt firmalarının önem verdiği konulardan biri de ürünlerinin herhangi bir zarar oluşturmadan taşınması. Ürünlerini kendi taşıyan ya da bir nakliye firmasına taşıtan firmalara yönelik yine belirleyici bir düzenleme var. O da ADR. Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile Taşınmasına İlişkin Avrupa Anlaşması (European Agreement Concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road) olan "ADR", Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu girişimi ile 30 Eylül 1957 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu tarihten itibaren günümüze kadar bazı değişiklikler yapılan anlaşmanın son hali 1 Ocak 2003'te yayınlandı ve 1 Temmuz 2003'te uygulamaya geçti. Türkiye'de de Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik ilk olarak 31 Mart 2007'de yayınlanmıştı. O tarihte 1 Ocak 2009'da yürürlüğe gireceği belirtilen yönetmeliğin yürürlüğü daha sonra 15 Haziran 2008'de 1 Ocak 2010'a ertelenmişti. Yönetmeliğin yürürlük tarihi bir kez daha değişti. Karayolunda tehlikeli madde taşımacılığının esaslarını belirleyen yönetmeliğin devreye giriş tarihi son olarak 10 Temmuz 2009 tarih ve 27284 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan karar ile 1 Ocak 2011'e ertelendi. Yani ADR Türkiye'de sürekli erteleniyor. Ancak Türkiye'de faaliyet gösteren uluslararası firmalar ürünlerini taşıttırdığı firmalardan ADR uygun tankerlerle çalışma zorunluluğu getiriyor.

 

Firmalar ADR'li tanker istese de Türkiye'de faaliyet gösteren 55 bin tankerden 50 bini ADR'ye uygun değil. Petrol Sanayii Derneği'ne (PETDER) göre, taşımacılıkta kullanılan akaryakıt ve LPG araç parkının ADR'ye uyumlu şekilde tamamen değişmesi için 7 milyar dolara ihtiyaç var. Türkiye'de yılda 22 milyon tonun üzerinde petrol ürününün karayoluyla taşındığını, bunun da yılda en az 2 milyon tankerin yollarda dolaşması anlamına geldiğini açıklayan PETDER değişim sürecinin Türkiye'de bu uyum sürecinin 10 yıldan fazla olmasını öngörüyor.

Kaynak: Transport