KONTEYNER PİYASASI KRİZ ÖNCESİNE DÖNÜYOR

Kalkavan, 2010’un mayıs ayının konteyner hareketinin 2008’in mayıs ayı rakamlarının üstüne çıktığını söyledi.

İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO), 17. Olağan Meclis Toplantısı’nı 1 Temmuz Perşembe günü Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım ve Denizcilik Müsteşarı Hasan Naiboğlu’nun katılımıyla gerçekleştirdi. Toplantıda mayıs ayı aylık faaliyet raporunu sunan Kalkavan, sektördeki son gelişmelere de değinerek, sektörün hızlı bir toparlanma sürecine girdiğini ifade etti. Özellikle konyeyner taşımacılığında sevindirici gelişmelerin yaşandığını vurgulayan Kalkavan, konuyla ilgili olarak şunları kaydetti: “Posedonia fuarında şunu gözlemledik ki, hem Yunanistan’ın hem de dünya denizciliğinin dipten döndüğü tescillendi. Fuarda ziyaretçiler ve kurumlara baktığınızda denizciliğin uluslararası alanda en kötü günleri geride bıraktığını gözlemledik. Sektör özellikle belli alanlarda hızla yukarı doğru çıkıyor. Kuru yük piyasası aşağı yönlü bir düzelme yapıyor. Kuru yük piyasası, 2008 Eylül ayından sonra bir iki ay içinde düşme gösterdi ancak, ocak sonunda hızla toparlandı ve 2009’u ortalamanın üzerinde geçirdi. Ama bu durum diğer sektörler için geçerli değildi. Tanker sektörü biraz daha geç düşüş yaşarken, konteyner sektörü çok hızlı düşüp çok uzun süre de düşük kalmıştı. Özellikle son iki ay olmak üzere altı aydır konteyner piyasasında hızlı bir düzelme yaşanıyor. Rakamlarla vermek gerekirse 2009 Kasım sonu Aralık başında 1 milyon 580 bin TEU kapasiteli boş yatan filo varken, bu hafta başı itibariyle neredeyse 350 binlere düştü. Böyle baktığımızda 350 bin rakamı yüzde 13’lerden yeni gelen gemilerin servise girdiğini de düşündüğümüzde yüzde 2.6’lara düştü. Bu konuda bizim yorumumuz şöyle; dünya krizi mal bazında baktığınızda ortalama tonaj olarak mal dolaşımında yüzde 17 civarında azalma olmuştu. Değer olarak baktığımızda ise, 16.1 trilyon dolarlık dünya ekonomisi 12.3 trilyon dolara düşmüştü. Bugün geldiğimiz noktada enteresan bir veri. 2010’un Mayıs ayının konteyner hareketi 2008’in mayıs ayının konteyner hareketinin üstüne çıktı. 2009’da kuru yük piyasasının iyi gitmesinin sebebi Çin ve Hindistan gelişmekte olan ülkelerin üretim bazlı yapmış oldukları yatırımlar sayesinde özellikle maden ve kömür taşımalarının fazla düşmemesinin sebebi de kuru yük piyasası tarifenin üstüne taşıyıp iyi bir dönem yaşattı. Ama şuanda Çin emtia fiyatlarını düşürmek için frene bastı. Navlunlar ve Baltık endeksinin etkilenmesi bundandır. Ama bunu o kadar güzel uyguluyorlar ki, zaman zaman frene zaman zaman gaza basarak hem emtia fiyatlarını ayarlıyorlar hem de normalde piyasaları kontrol altında tutuyorlar. Burada Avustralyalı üretici Rio Tinto’nun bir kararı önümüzdeki günlerde önemli olacak, Çin’in isteklerine boyun eğip eğmeyeceği piyasalarda etkili olacak.”

‘’Dip olsa da o kadar sert olmayacak’’

Kalkavan konuşmasını şöyle sürdürdü: ‘’İthalat patladı gidiyor. İnanılmaz yük talebi geliyor. Özellikle konteyner piyasasında. Ama ihracatta aynı şey yok. İhracat çok daha düşük. Bunun yansımalarını daha sonra göreceğiz. Eskiye dönüyoruz. Yine ithalat yoluyla büyüme gelecek. Bunları aralık ayında söylemiştim. Ama göstergeler de onu gösteriyor. Oluşan hadise, dünyada büyük krizden doğan korku büyük oranda atılmış durumda. Bunu da en iyi üretim bazlı olan konteyner piyasasındaki hızlı büyümeden anlıyoruz. Sonuç olarak iyi olan taraf, mal dolaşım hızı ve miktarı bu sene sonunda neredeyse 2008’in miktarını tonaj olarak yakalayacak. Bu pozitif gelişmelerin yansımalarını bizim ülkemizde de görüyoruz. Ülkemizde ciddi bir büyüme trendine girdi. Uzun sürecek bu yükselme sürecinde Türkiye denizcilik sektörü ne ölçüde pay alacak bunu hep birlikte göreceğiz. İkinci bir dip olasılığı var ama çok düşük. Anacak böyle bir dip yaşansa da 2009 kadar sert olmayacağı öngörülüyor.”

Kalkavan: Kumarbaz da olduk

DTO toplantısında yaptığı konuşmasında Gümrük Muhafaza Ekipleri'nin "Ankara" gemisine yaptığı baskına da değinen Kalkavan, “Güler misiniz? Ağlar mısınız? Artık kumarbazda olduk.  Ankara gemisinin başına gelenleri gazetelerde okumuşsunuzdur. Biz bu işlemi yapmak için önce İstanbul Gümrüğe sorduk burada herhangi bir engel var mı diye. Çünkü kanunlarda Türk gemisinde kurulmaz diye, olmaz diye bir ifade yok. Olmadığı için hangi kanun diye araştırdık hiç bir kanunda yok. Olmadığına göre bizim bunu yapmamızda engel yok diye düşündük. Geldiğimizde ne yaparsınız diye sorduk, yabancı gemilere ne yapılıyorsa, bunu deklare edersiniz, geldiğinizde mühürleriz kapatırız uluslararası sulara çıktığınızda da tekrar açarız dendi. Bütün cruise gemilerinde yapılan hadise budur. Cruise'un temelinde talih oyunları şarttır. Bütün gelen gemiler hepsi karasularımızda onların tamamında içinde talih oyunları var. Ama geldiklerinde mühürleniyor uluslararası sulara çıktıklarında açıyorlar. Biz bunu üstelik kendimiz deklare ettik. Bu olaydan ötürü 2 ile 6 yıl arası hapis istemiyle yargılanacağım” diye konuştu.

Yıldırım: Denizlerde güvenliği artırıyoruz

DTO toplantısın sektörle ilgili bilgiler içeren bir konuşma yapan Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, boğazların ve denizlerin güvenliğine de değinerek şunları kaydetti: “Türk Boğazları’nın güvenliği için çalışmalar yürütmeye devam ediyoruz. Boğazlar dünyaya açılan bir kapılarımız. Burayı sıktığınız zaman dünya nefes alamaz boğulur. Ancak burada olacak olan bir kazada 13 milyon kişiyi tehlikeye atar. Diyoruz ki bizi daha fazla zorlamayın. Boğazı genişletme imkânımız da yok 80-90 derece kıvrımları düzeltme imkanımız da yok. Bununla ilgili konuşuyoruz. Tedbirlerimizi son yıllarda artırdık. Dünyanın en modern sefer izleme sistemi bizde. Bunu diğer bölgelere de yaygınlaştıracağız. Bir sene içerisinde bunları da tamamlamış olacağız. Kılavuzluk ve Römorkaj hizmetlerini de KEGM’ye bağladık. Bizim işimiz, tutumumuz çok acık. Kimsenin ticaretinde gözümüz yok. Ama İstanbul’u da göz göre göre tehlikeye atamayız” şeklinde konuştu.