Altyapı çalışmalarından amaç, bütünleşik bir "Türkiye Ulaştırma Sistemi" oluşturmak, taşıma türleri arasında işbirliği imkanlarını artırmak, kara taşımalarında uzun mesafede demiryolunu kullanmaktır.
Son 10 yıl içinde ulaştırma sektörü ve özellikle demiryolu ulaştırması yapısal ve işlevsel bir değişim süreci içine girmiş bulunuyor. Bu değişimin altyapısını oluşturan ve yönlendiren mevzuata baktığımızda bunların;
-Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013)
-Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018)
-Karayolu Taşıma Kanunu
-Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı
-Ulaştırma Bakanlığı Stratejik Plan (2009-2013)
-Türkiye Ulaşım ve İletişim Stratejisi Hedef 2023
-10. Ulaştırma Şurası 2009
-11.Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Şurası 2013
-Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 655 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname.
-Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında 6461 Sayılı Kanun oldukları görürüz.
Hepsinin ortak hedefi, Türkiye'de taşıma türleri arasındaki dengesiz dağılımın giderilmesi, ulaştırma sektörünün yeşil ve temiz bir çevrenin yaratılmasına katkısının sağlanması, ulaştırma sektöründe petrol kullanımın azaltılması, dünya ile rekabet edebilirliğin önünü açacak bir kombine taşımacılık sistemini oluşturulmasının zeminin oluşturulması, kentiçi ve kentlerarası ulaştırmada ana aks olarak raylı sistemlerin kullanılması olmuştur.
Bu hedefe ulaşmak için de demiryolu altyapısının çok hızlı bir şekilde standartlara uygun hale getirilmesi çalışmalarına başlanılmıştır. Bu altyapı çalışmalarından amaç, bütünleşik bir "Türkiye Ulaştırma Sistemi" oluşturmak, taşıma türleri arasında işbirliği imkanlarını artırmak, kara taşımalarında uzun mesafede demiryolunu kullanmaktır.
Bu bütünleşik yaklaşım,öncelikle demiryolu altyapının standartlarını yükseltecek çalışmalara başlamak olmuştur
Bu çalışmalardan bazıları;
1. Yapımı Devam Eden Sinyalizasyon ve Telekomünikasyon Projeleri:
a) Boğazköprü-Yenice, Toprakkale-Mersin (556 km):
7 Kasım 2008'de sözleşmesi imzalanan projede 418 kilometre tek hat, 69 kilometre çift hat olmak üzere 160 km/h hıza uygun sinyalizasyon ve telekomünikasyon sistemleri kurulacaktır. Projede yüzde 65 fiziki ilerleme olmuştur. Planlanan tamamlanma tarihi 31 Kasım 2013.
b) Pehlivanköy-Hudut (32 Km) (Tamamlandı):
21 Şubat 2011'de sözleşmesi imzalanan projede 32 kilometre tek hat 160 km/h hıza uygun sinyalizasyon ve telekomünikasyon sistemleri kurulmuştur. Projede 19 Nisan 2013 tarihinde deneme işletmesine geçilmiştir. Proje kapsamında Uzunköprü istasyonunda yerel kumanda masası kurulmuştur.
c) Eskişehir-Kütahya-Balıkesir (340 Km) :
3 Kasım 2011'de sözleşmesi imzalanan projede 340 kilometre tek hat 160 km/h hıza uygun sinyalizasyon ve telekomünikasyon sistemleri kurulacaktır. Projede yüzde 10 fiziki ilerleme olmuştur. Planlanan tamamlanma tarihi 1 Kasım 2014.
d) Bandırma-Balıkesir-Manisa-Menemen (374 Km):
14 Şubat 2012'de sözleşmesi imzalanan projede 374 kilometre tek hat 160 km/h hıza uygun sinyalizasyon ve telekomünikasyon sistemleri kurulacaktır. Projede yüzde 10 fiziki ilerleme olmuştur. Planlanan tamamlanma tarihi 28 Ağustos 2014.
e) Cumaovası-Tepeköy (67 Km):
25 Haziran 2012'de sözleşmesi imzalanan projede 30 kilometre çift hat 160 km/h hıza uygun sinyalizasyon ve telekomünikasyon sistemleri kurulacaktır. Projede yüzde 20 fiziki ilerleme olmuştur. Planlanan tamamlanma tarihi 2 Kasım 2013.
f) Tekirdağ-Muratlı (62 Km):
19 Haziran 2012'de sözleşmesi imzalanan projede 31 kilometre çift hat 160 km/h hıza uygun sinyalizasyon ve telekomünikasyon sistemleri kurulacaktır. Projede yüzde 10 fiziki ilerleme olmuştur. Planlanan tamamlanma tarihi 29 Aralık 2013.
g) Irmak-Karabük-Zonguldak (425 Km):
14 Aralık 2011'de sözleşmesi imzalanan projede 425 kilometre tek hat 160 km/h hıza uygun sinyalizasyon ve telekomünikasyon sistemleri kurulacaktır. Projede öncelikle yol yenileme ve altyapı çalışmalarına başlanmış olup sinyalizasyon ve telekomünikasyon tasarım çalışmalarına yeni başlanmıştır. Projede, teknik binalar ile CTC merkez yerleri belirlenmiştir.
h) Afyon-Denizli-Isparta/Burdur Yerli Sinyal (341 Km):
Söz konusu yerli sinyalizasyon sistemi Mithatpaşa İstasyonu'nda kurulmuş, test ve deneme sürecinde olumlu sonuçlar alınmıştır. 341 kilometre tek hat 160 km/h hıza uygun ülkemizde yerli olarak üretilen "Yerli Sinyalizasyon ve Telekomünikasyon Sistemleri" kurulacaktır.
I) Hasanbey Lojistik Merkezi Sinyalizasyon:
Hasanbey Lojistik Merkezi'ne lokal kumanda konsollu sinyalizasyon sistemi kurulacaktır. 3 Haziran 2012'de sözleşmesi imzalanan projede yüzde 10 fiziki ilerleme olmuştur. Planlanan tamamlanma tarihi 2013 yılı sonu.
2. Elektrifikasyon Projeleri:
a) Irmak-Karabük-Zonguldak (425 Km):
Projede, kredi temin çalışmaları devam etmektedir.
b) Boğazköprü-Ulukışla-Yenice, Mersin-Yenice-Adana-Toprakkale (556 Km):
Proje 6 kısımdan oluşmaktadır. 3 kısmın sözleşmesi 2012 yılı içinde imzalanmıştır. Diğerlerinin ihale süreci devam etmektedir. Planlanan tamamlanma tarihi 2014 yılı sonu.
c) Pehlivanköy-Hudut(Pityon) (29 Km) (Tamamlandı):
11 Ağustos 2011'de sözleşmesi imzalanan projede 30 kilometre tek hat 160 km/h hıza uygun elektrifikasyon sistemleri kurulmuştur. Proje 14 Ağustos 2012 tarihinde tamamlanarak devreye alınmıştır.
d) Eskişehir-Kütahya-Balıkesir (374 Km):
Proje 5 kısımdan oluşmaktadır. Sözleşmeleri 2012 yılı içinde imzalanmıştır. 160 km/h hıza uygun elektrifikasyon sistemleri kurulacaktır. Projede yüzde 10 fiziki ilerleme olmuştur. Planlanan tamamlanma tarihi 2014.
e) Bandırma-Balıkesir-Manisa-Menemen (308 Km):
Proje 5 kısımdan oluşmaktadır. 2 kısmın sözleşmeleri 2012 yılı içinde imzalanmıştır. Diğer kısımların ihale süreci devam etmektedir. 160 km/h hıza uygun elektrifikasyon sistemleri kurulacaktır. Projede yüzde 3 fiziki ilerleme olmuştur. Planlanan tamamlanma tarihi 2014.
f) Cumaovası-Tepeköy (30 Km çift hat):
Projede Sözleşme 19 Temmuz 2012 tarihinde imzalanmıştır. 160 km/h hıza uygun elektrifikasyon sistemleri kurulacaktır. Projede yüzde 22 fiziki ilerleme olmuştur. Planlanan tamamlanma tarihi, 8 Ekim 2013
g) Tekirdağ-Muratlı (31 Km çift hat):
Projede Sözleşme 18 Haziran 2012 tarihinde imzalanmıştır. 160 km/h hıza uygun elektrifikasyon sistemleri kurulacaktır. Projede yüzde 40 fiziki ilerleme olmuştur. Planlanan tamamlanma tarihi 2014.
h) Kayaş-Irmak-Kırıkkale-Çetinkaya (791 Km):
Proje 8 kısımdan oluşmakta olup ihale süreci devam etmektedir. 160 km/h hıza uygun elektrifikasyon sistemleri kurulacaktır. Planlanan tamamlanma tarihi 2015.
Elektrifikasyon projeleri 2015 yılı sonunda tamamlandığında şebekemizdeki elektrikli hat oranı yüzde 56 oranına çıkacaktır.
3. OTIF ve TSI Standartlarına Göre Sertifikalı Yeni Yük Vagonu Üretimi;
Yakın zamana kadar UIC şartlarına uygun olarak imal edilen bir yük vagonuna UIC'ye üye ülkelerde UIC onayı serbestçe verilebilmekteydi. UIC onayına sahip vagonlar "RIV" işaretini taşımaktadır.
"RIV" işareti günümüzde yerini "TEN" işaretine bırakmıştır. Avrupa yasama organı yük vagonlarındaki interoperabilite (karşılıklı işletilebilirlik) işaretlemesine istinaden düzenlemeler yapmış ve "TEN" işaretini karşılıklı işletilebilirlik işareti olarak ortaya koymuştur.
1 Aralık 2012 tarihinden itibaren TCDD için üretilen yük vagonları üzerinde "RIV" işareti bulunmamaktadır. Uluslararası trafikte kullanılabilen üzerinde "TEN" işareti bulunan yük vagonu üretimi yönünde çalışmalar başlatılmıştır.
Biliyoruz ki, "demiryolu geleceğimizdir"
Yaşar Rota/ Transport