Dolar
ve Euro’daki dalgalanmaların dış ticareti olumsuz etkilemesi nedeniyle
ihracatçılar Rusya ile yapılan ticarette ruble ve TL kullanılmasını istiyor.
Türkiye
ile Rusya arasındaki ekonomik ilişkilerin normalleşme sürecine girmesinin
ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir
Putin arasında 9 Ağustos Salı günü gerçekleştirilen tarihi zirve ile birlikte
gündeme gelen iki ülke arasındaki dış ticarette Türk lirası ve Rus rublesi
kullanımına ihracatçılardan da destek geldi.
Rublenin
Türkiye ihracatındaki payı yılın ilk yarısında yüzde 8,1 olurken, ihracatçılar,
11 yılda 10 katına yükselen TL ve ruble kullanımının payını daha da yukarılara
taşımayı hedefliyor.
Türkiye
İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, yaptığı açıklamada, TİM
olarak, yerel para birimleri ile ticaret yapılmasını önemsediklerini, son
dönemlerde TL’nin dış ticarette kullanımında önemli oranlarda artış görüldüğünü
ifade etti.
Büyükekşi,
2001 yılında TL'nin ihracattaki payının yüzde 1 iken, bu oranın 2015’te yüzde
4,2’ye yükseldiği belirterek, şunları kaydetti:
"TL'nin
ihracattaki payı 2016’nın ilk yarısında yükselişini sürdürdü ve yüzde 5,1
seviyesini yakaladı. Benzer şekilde, ithalatımızda da TL’nin payında ciddi bir
artış görüyoruz. 2001 yılında sadece binde 3 düzeyinde olan TL’nin
ithalatımızdaki payı, 2016’nın ilk yarısı itibarıyla yüzde 7’ye yükselmiş
durumda. Bu durum, TL’nin artık dünyada itibarının yükseldiğini ve dış
piyasalarda kullanımının da arttığının bir işaretidir. TL’nin dış
ticaretimizdeki payının artışı bizi en çok cari açığın finansmanı noktasında
etkiliyor. 2016’nın ilk yarısında Türkiye 19,1 milyar dolar cari açık verirken,
bu açığın 3,2 milyar doları TL ile yapılan ticaretten kaynaklandı. Yani bu
dönemde yaklaşık 6,9 milyar dolarlık ithalatı ve 3,7 milyar dolarlık ihracatı
TL karşılığında yaptık. Bu da demek oluyor ki, cari açığın finansmanı noktasında
3,2 milyar dolarlık kısmı yurt dışından döviz olarak temin etmemiz
gerekmiyor."
'Firmalar
kur etkisinden sıyrılabilir'
Mehmet
Büyükekşi, TL ile dış ticaretin bir diğer faydasının da firmaların gerek
ihracat gerekse ithalat yaparken kur riskinden kaçınması olduğunu, dolayısıyla
dolar ve euroda yaşanan dalgalanmalardan firmaların direkt olarak
etkilenmediğini söyledi.
Rusya’ya
yapılan ihracata bakıldığında, 2005 yılındaki 2,6 milyar dolarlık ihracatın
yüzde 82’sinin dolar, yüzde 16’sının euro ve yüzde 1,4’ünün ise TL kullanılarak
gerçekleştirildiğini aktaran Büyükekşi, "2016’ya geldiğimizde ise ilk 7
ayda ihracatımızda doların payı yüzde 54’e gerilerken, euronun payı yüzde 35’e,
TL’nin payı ise yüzde 2,6’ya yükselmiş durumda bulunuyor. Ruble ise yüzde
8,1’lik paya sahip. Yani, geçtiğimiz 11 yıl boyunca TL ve ruble toplamının
ihracatımızdaki payı 10 katına yükselmiş. Bu bizler için son derece
sevindirici. Hedefimiz bu oranı çok daha yukarılara taşımak." diye
konuştu.
Büyükekşi,
Rusya ile ilişkilerin tekrar düzelmesi ile birlikte bu ülke ile olan dış
ticaretin tekrar eski seviyelere dönmesini ve hedef olarak koydukları 100
milyar dolar seviyesine yükselmesini beklediklerini kaydetti.
Rus
rublesi fazla kullanılmadı
Rus
savaş uçağının 24 Kasım 2015'te Türkiye'nin hava sahasını ihlal ettiği
gerekçesiyle düşürülmesinin ardından çıkmaza giren Türkiye-Rusya ilişkileri,
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 9 Ağustos Salı günü Rusya Devlet Başkanı
Vladimir Putin'i ziyaret etmesiyle yeniden ivme kazanmıştı.
Türkiye'nin
Rusya'ya ihracatı, 2013'te 6 milyar 964 milyon dolara çıkarak zirveyi görmüş,
ancak 2014 ve 2015 yıllarında petrol fiyatlarının gerilemesi, AB'nin Rusya’ya
yaptırımlar uygulaması ve Rus ekonomisinin küçülme yaşaması nedeniyle sırasıyla
5 milyar 943 milyon dolara ve 3 milyar 588 milyon dolara gerilemişti. Uçak
krizinden sonra uygulanan yaptırımlarla daha da düşen ihracat yılın ilk
yarısında 737 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Söz
konusu gelişmeler, iki ülke arasında yerel para birimi kullanılarak yapılan
ticarete de yansıdı. Türkiye'nin, bu yılın ilk yarısında gerçekleştirdiği 71
milyar 668 milyon 595 bin dolar tutarındaki ihracatın 62 milyon 547 bin
dolarlık bölümü Rus rublesi karşılığında yapıldı.
Rus
rublesi karşılığında yapılan ihracat 2010'da ise 92 milyon 468 bin dolar,
2011'de 148 milyon 456 bin dolar, 2012'de 198 milyon 308 bin dolar, 2013'te 454
milyon 639 bin dolar, 2014'te 482 milyon 532 bin dolar ve 2015'te 193 milyon
363 bin dolar oldu.
İthalat
ise 2014 yılında 25,3 milyar dolar ile en yüksek seviyesine ulaşırken, geçen
yıl 20,4 milyar dolara geriledi. İthalat, bu yılın ilk 6 ayında ise yüzde 30
azalışla 7,8 milyar dolara düştü.
Kaynak:
dunya.com