2017,
ihracatta ‘atılım yılı’ ilan edildi. Büyük pazarlardaki 'görünüm' 155 milyar
dolarlık hedefe ulaşılmasını mümkün kılacak mı? Avrupa ekonomisi beklentileri
büyük artışlar için çok umut vermiyor. Rusya, İran, Irak, Afganistan pazarları
önemli.
2017,
ihracatta ‘atılım yılı’ ilan edildi. Büyük pazarlardaki 'görünüm' 155 milyar
dolarlık hedefe ulaşılmasını mümkün kılacak mı? Avrupa ekonomisi beklentileri
büyük artışlar için çok umut vermiyor. Ancak, değerlendirmelere göre ‘düşüşten
çıkışa’ geçen 3 pazardaki (Rusya, Irak ve İran) gelişmeler hedefe ulaşılmasında
büyük rol oynayacak. Vize ve diğer yaptırımlar gevşetildikçe Rusya’ya ihracat
artacak. Milyarlık taahhüt işleri imza bekliyor. Ambargo sonrası hızlı büyüme
beklentisi gerçekleşmemekle birlikte İran pazarı ihracatçıların gündeminde. İlk
Türk Ticaret Merkezi de bu ülkede açılıyor. 10’dan fazla marka mağaza açma
hazırlığında. Siyasi gelişmeler yeni bir krize yol açmazsa Irak pazarında da
ciddi büyüme potansiyeli var.
AVRUPA
Bu yıl, 2016
düzeyinin aşılması başarı olur
Türkiye’nin
ihracatında Avrupa’nın payı küresel krizde yüzde 39’lara düşse de son yıllarda
yükseliyor. Halen yüzde 49 düzeyinde. Bu eğilimin kısa vadede değişmesi
beklenmemekle birlikte Avrupa ekonomisi ile ilgili beklentiler iddialı bir
artışı destekler görünmüyor. 2016’da %2.2 olduğu tahmin edilen AB büyümesinin
2017’de %1.7’ye gerilemesi bekleniyor. Eğer gümrük birliği müzakerelerinde
erken bir sonuç elde edilir ve Türkiye’nin beklentileri gerçekleşirse
önümüzdeki yıllarda ihracatta yeni kapılar açılması mümkün.
Bu yıl
Almanya, Fransa, Hollanda ve İtalya’da seçimler olacak. Ekonomide içe
kapanmacı, korumacı eğilimleri olan sağcı partilerin oy artışları küresel
ticaret için de Türkiye’nin AB ile ticareti içinde endişe kaynağı. Avrupa’yla
çalışan bazı ihracatçılar, müşterilerinin bekleme moduna geçtiğini, seçimler
geride bırakılmadan kimsenin risk almak istemediğini söylüyor.
Türkiye’nin
Avrupa’ya en çok mal sattığı alan otomotiv ve hazır giyim. Avrupa Otomobil
Üretici Birliği verilerine göre kıtadaki araç satışları geçen yıl %6.5 artarak
son 9 yılın zirvesi olan 15.1 milyon adede yükseldi. Bu yükseliş Türkiye
otomotiv ihracatını sürükleyen ana unsur oldu. 2016’da Türkiye’nin otomotiv
ihracatı %12.9 artarak 23.9 milyar dolara yükseldi. 2017’de benzer bir
performans düşük ihtimal olarak görünüyor. Araştırma şirketi Evercore ISI,
Avrupa’da otomobil satışlarının 2017’de yerinde saymasını bekliyor. Bazı raporlar
ise küçülme öngörüyor.
Hazır giyimde
sorun daha farklı. Şiddet olayları yüzünden Avrupalı alım grupları gelmekte
isteksiz. Sanayiciler gitmeyi deniyor. Bir olumsuz haber; Avrupalı perakende
devleri üretimlerini Kuzey Afrika, Doğu Avrupa hatta Portekiz’e kaydırıyor. Son
dönemde üretici ihracatçıların içerde işleri beklemeye alarak yurtdışı
mağazalaşmaya ağırlık verdikleri belirtiliyor. Bu gelişmenin ihracata destek
vermesi bekleniyor.
RUSYA
Yasakların
kalkması Rusya pazarı için umut veriyor
Avrupa ve
ABD’nin Ukrayna krizi dolayısıyla uyguladığı yaptırımlar devam ediyor. Son iki
yılda ülkeden 73 milyar dolarlık sermaye çıkışı yaşandı. Son dört yıldır Rusya
ekonomisi ya küçülüyor ya da çok küçük büyümelerle gidiyor. IMF, Rusya
ekonomisinde bu yıl %1.1 gibi düşük bir büyüme bekliyor. Petrol ve doğalgaz
ihracatçısı Rusya’nın en büyük sorunu enerji fiyatlarındaki düşüş.
Rusya’nın
uçak krizi sonrası Türkiye’ye koyduğu ithalat yasaklarının etkisi 2017’de
giderek hafifleyecek. Yetersiz de olsa bu pazar için öngörülen büyüme ve
ilişkilerin düzelme yolunda olması ihracatı destekleyecek iki unsur olarak öne
çıkıyor.
Türk
müteahhitlerin bu pazardan gelirleri dibi gördü denilebilir. İlişkilerin
düzelmesine paralel bu alanda da gelir artışı beklenebilir. İmzaya hazır 2
milyar dolarlık iş bekliyor. TMB Başkanı Mithat Yenigün, “TOBB heyetiyle
Rusya’ya gittik. Ardından da Başbakan Binali Yıldırım’ın üst düzey temasları
oldu. Müteahhitler olarak çok umutlanmıştık. Şahsen ben, en geç yılbaşına kadar
2 milyar dolarlık sözleşmenin imzalanacağını düşünüyordum. El sıkıştığımız o
sözleşmeler hâlâ bekletiliyor” dedi. Bu pazarda mağazalaşmada önemli
ilerlemeler de bekleniyor. Narenciye ihracatı açıldı. Rusya’ya ihracat 2012’de
7 milyar doları bulmuştu. Sonrasında gerek Rusya’da yaşanan sorunlar gerekse de
uçak krizi ile geriledi ve 2016’da 1.8 milyar dolara düştü. TİM Başkanı Mehmet
Büyükekşi, bu yıl ihracatın 1.5 milyar dolar artarak 3.5 milyar dolara yaklaşmasını
umduklarını söyledi.
IRAK
İlişkilerdeki
yeni hava ticareti destekleyecek
Türkiye’nin
en büyük ve en kârlı pazarlarından olan Irak, birkaç yıl öncesine kadar
Almanya’nın ardından en fazla ihracat yapılan ülke konumundaydı. 2014’ten
itibaren ise gerek ülke içinde DAİŞ’in yükselişi, gerekse de merkezi hükümet
ile yaşanan siyasi sorunlar ihracatta sert gerilemeye yol açtı.
Petrol
fiyatındaki düşüş de bu sorunların üzerine denk geldi. 2013’te 12 milyar dolara
ulaşan Irak’a ihracat sonraki 3 yıl da gerileyerek 2016’da 7.2 milyar dolara
kadar geriledi. 2017 için ise düşüşün son bulacağına yönelik umutlar var.
Başbakan Yıldırım’ın ziyareti ile Başika krizi aşılmış görünüyor. İlişkilerdeki
yeni hava fiili engellemelerin durabileceği beklentisi yaratıyor. Irak
ordusunun bu yıl içinde DAİŞ’e karşı ilerleme kaydetmesi ertelenmiş talebi bir ölçüde
harekete geçirebilir, piyasaları açıcı etkisi olabilir. Petrol fiyatlarında
düşüşün durması da bu Pazar için olumlu haneye yazılacak bir gelişme. Bu
pazarın istikrar kazanması müteahhitlik sektörü için büyük fırsatlar
yaratabilir.
ABD
Belirsizlik de
var, yeni fırsatlar da
ABD
ekonomisinin bu yıl %2.4, 2018’de %2.3 büyümesi bekleniyor. Trump, bu yılki
büyümeyi altyapı yatırımlarıyla yüzde 4’e çıkarmayı hedefliyor. Geçen yıl
Türkiye’nin ABD’ye ihracatı %4.4 artarak 6.5 milyar dolara yükselmişti. 2017’de
de benzer hatta daha fazla bir ihracat artışı muhtemel görünüyor. Yeni başkan
Trump’ın serbest ticaret karşıtı uygulamaları en fazla dış ticaret açığı
verdiği ülkelerden Çin ve Meksika’ya karşı yoğunlaştırması, bazı çevrelerde “Bu
Türkiye’ye fırsat olabilir” yorumlarına yol açıyor.
ÇİN
Daha fazla
ihracat için potansiyeli var
Geçen yıl
Çin’den 25.4 milyarlık ithalata karşılık ihracat 2.3 milyar dolarda kaldı. Bu
ihracatın bir bölümü de Çinli firmaların Türkiye’deki maden ocaklarından çıkarılan
işlenmemiş doğal taşlar. TİM ve DEİK ticaretin sürdürülebilir hale
getirilebilmesi için çalışmalar yapıyor ancak kısa vadede mevcut yapının
değiştirilmesi zor görünüyor. Çin’e ihracatın büyüme için yolu var. Bu pazarla
ilgili en önemli olumsuzluk büyüme hızının düşmesi. Bu durum ithalatını
azaltabilir.
SAHRA-ALTI
AFRİKA
Büyüme
ticareti destekleyecek
Türkiye’nin
son dönemde en önem verdiği bölge Sahra-Altı Afrika oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan
son 1 yıl içinde 3 seferde 11 ülke ziyaret etti. Afrika pazarının Türkiye’nin
ihracat performansı açısından oyun değiştirici olma ihtimali zayıf olmakla
birlikte bu bakir pazarlardan ihracata daha fazla katkı için umut var. Sahra-
Altı Afrika’nın ihracattaki payı %2.5. Bölge ekonomileri 2016’da %1.6 büyüdü.
2017 için büyüme tahmini %3.7 ile bunun iki katı. Bu gelişmenin ticareti
artırıcı etkisi olacak.
İRAN
İran pazarında
büyüme beklentisi yüksek
Nükleer
anlaşma ile uluslararası yaptırımlar önemli ölçüde gevşetildi. Türk
ihracatçılar da çok umutlandı. İşler beklenen kadar hızlı gitmiyor. Tahran’da
Türk Ticaret Merkezi açmakta olduklarını hatırlatan TİM Başkanı Mehmet
Büyükekşi, sergilenecek numuneleri İran gümrüğünden çıkarmak için büyük çaba
verdiklerini belirtti. Bu yıl İran’a ihracat %40’lık bir artış kaydetti.
Artışın neredeyse tamamı ambargo döneminde Dubai üzerinden yapılan altın
ticaretinin tekrar doğrudan yapılmasından kaynaklanmakla birlikte bu ülke ile
ticaretin artırılması için potansiyel var. Türk mağaza markaları İran
programları yapıyor. 10’dan fazla marka pazara girmeye çalışıyor. Türkiye’nin
önemli pazarlarından Suriye ve Mısır’la ticareti de etkileyen siyasi
konjonktürde değişme, yumuşama işaretleri geliyor. Bu gelişmenin Türkiye’nin bu
ülkelere ihracatına olumlu katkısı bekleniyor. (Dünya)
Kaynak:
lojiport.com