Sektörlerde illerin
payını yansıtan “büyüklük” göstergelerine göre Tekirdağ 6 sektörde ilk 3 büyük
üretici il arasında. Kırklareli 2 sektörde ilk üç arasına girmiş. İstanbul 14
sektörde lider.
Sanayi
Bakanlığı’nın Girişimci Bilgi Sistemi’nde (GBS) yer alan verilere göre,
Tekirdağ, 6 sektörde ilk 3 büyük üretici il arasında. 2 sektörde ise lider
konumuna geldi. Gaziantep, tekstilde İstanbul’un bile önünde. Kayseri, ancak
İstanbul hariç tutulduğunda ‘mobilya başkenti’ unvanını koruyabiliyor.
İstanbul, 14 sektörde hala ‘başkent.’ 8 sektörde liderlik başka illerde.
Girişimci
Bilgi Sistemi’nin, en son girilen 2015 yılı net satış verilerini baz alan
büyüklük, başatlık uzmanlık parametrelerinde, “büyüklük” göstergeleri, “bir
sektörün ne kadarının (%) seçilen bir il/bölgede olduğunu”, başka bir ifade ile
hangi ilin hangi sektörün ‘başkenti’ olduğunu ortaya koyuyor. Türkiye
ekonomisinin lokomotif illerini de ortaya koyan 2015 verileri “Tekirdağ
vakası”na işaret ediyor. Çorlu ve Çerkezköy’deki sanayi üretimi, Tekirdağ’ı 6
sektörde öne çıkarmış durumda. Kırklareli de 2 sektörde ilk üç il içine
giriyor.
Kocaeli 8
sektörde lider
İstanbul’un
yanı sıra Bursa, Kocaeli, İzmir, Ankara gibi kentlerin sanayi ağırlıkları
biliniyor. Ancak GBS verilerine göre son dönemde öne çıkan başka kentler de
var. Türkiye’de milli hasılanın yaklaşık yüzde 25’inin üretildiği İstanbul özel
konumu nedeniyle hariç tutularak yapılan incelemeye göre Kocaeli 8, İzmir 5,
Bursa 2, Tekirdağ 2, Ankara 2, Gaziantep 1, Manisa 1, Kayseri 1 sektörde en
yüksek üretimin yapıldığı il olarak öne çıkıyor. Trakya illerinden Edirne
hiçbir sektörde ilk 3’e bile giremezken, Tekirdağ 6 sektörde ilk 3 büyük
üretici il arasında yer alıyor. Elektrikli teçhizat imalatı ile makine ekipman
imalatında ise (İstanbul hariç) bir numara durumunda. Kırklareli 2 sektörde
(eczacılık ürünleri imalatı ve giyim eşyası üretiminde) ilk üç il arasında.
Demiryolu
liderliği Ankara’da
Gaziantep,
(İstanbul da dahil) Türkiye’de tekstilin başkenti durumunda. Türkiye genelinde
bu sektördeki payı yüzde 17.3’ü buluyor. Bilgisayar, elektronik ve optik
ürünler imalatının başkenti Manisa. Bu sektörde yüzde 32.4 payı ile İstanbul’un
bile önünde yer alıyor. “Anadolu kaplanı” iller arasında görülen Kayseri sadece
mobilya sektöründe, (o da İstanbul hariç tutulduğunda) en yüksek üretimin
yapıldığı kent olarak görünüyor. Otomotivde beklendiği gibi Bursa ve Kocaeli
öne çıkarken, deniz ve demiryolu araçları üretimini kapsayan “diğer ulaşım
araçlarında” Ankara, Yalova ve Eskişehir öne çıkıyor. Ankara yüzde 26.1 payla, bu
sektörde İstanbul’un da önünde yer alıyor.
İktisadi
faaliyet kollarının coğrafi bölgeler veya iller bazında taşıdığı özelliklerin
basit ve anlaşılabilir sayısal göstergelerle özetlenmesi, gerek piyasa
profesyonelleri, gerek politika yapıcılar, gerekse akademisyenler açısından
önem taşıyor. Bu çerçevede, büyüklük, başatlık ve uzmanlaşma olarak
adlandırılan üç temel oran uygulamada sık başvurulan ölçüler arasında yer
alıyor. Bir sektörün bir il/bölgenin değerinden aldığı pay kadar bu payın ülke
genelindeki görüntüden farklılaşma oranı da önemli bir bilgi sağlıyor. Sektörün
bir ildeki payının, aynı sektörün ülke genelindeki payına oranı bir uzmanlaşma göstergesi
olarak kullanılıyor.
İstanbul, 14
sektörde en büyük üretici
Türkiye
ekonomisinde büyük ağırlığı olan İstanbul, birçok sektörde de ‘başkent’ durumunda.
Bakanlığın illerin paylarını gösteren GBS verilerine göre 14 sektörde en büyük
üretim yeri olarak dikkat çekiyor. Sadece 8 sektörde birincilik başka illerde.
Bu sektörler şöyle: Tütün ürünleri imalatı (İzmir), tekstil (Gaziantep), ağaç
ürünleri (Kocaeli), rafine petrol ürünleri (Kocaeli, İzmir), kimya (Kocaeli),
bilgisayar elektronik optik ürünler (Manisa), motorlu kara taşıtı (Bursa,
Kocaeli) ve diğer ulaşım araçlarında (Ankara, Yalova) önemli üretici olmakla
birlikte bir numara değil.
Özelleştirmede
2016 yılı, son 12 yılın en düşük cirosuyla kapandı
Özelleştirmede
2016, son 12 yılın en düşük cirosuyla kapandı. Geçen yıl Özelleştirme
İdaresi’nin (ÖİB) yaptığı işlemlerin (bağlı ortaklık, iştirak, tesis ve varlık
satışı) toplamı 1.3 milyar dolarda kaldı. Bundan daha düşük seviye 1 milyar 283
milyon dolarla 2004 yılında gerçekleşmişti. Özelleştirme işlemleri 2013 yılında
12.5 milyar dolarla zirve yapmıştı. 2016 rakamı (1.3 milyar dolar) bu zirvenin
yüzde 12.5’i düzeyinde. Başka bir ifadeyle 9’da 1’i seviyesinde kalmış oldu.
Türkiye’de
özelleştirme uygulamaları, büyük ve değerli varlıkların çoğunlukla satılması
sonrasında, 2013 yılından bu yana sistemli olarak yıldan yıla düşüyor.
2013’teki 12.5 milyar dolarlık özelleştirmeden sonra 2014’te 6.3 milyar
dolarlık, 2015’te de 2 milyar dolarlık özelleştirme yapılmıştı.
2016 yılı
işlemlerinin büyük kısmını, geçen yıl olduğu gibi arsa arazi satışları
oluşturuyor. ÖİB, 2016’da EÜAŞ’e ait 5 grup HES özelleştirmesi satışı
gerçekleştirdi. Fethiye HES, Manavgat HES, Doğankent, Kürtün ve Torul HES,
Karacaören 1 ve 2, Kadıncık 1 ve 2’nin özelleştirmesi gerçekleştirildi. 2016
yılındaki 1 milyar 314 milyon dolarlık satışın 1 milyar 98 milyon dolarlık
kısmını bu satışlar oluşturuyor. Bunların dışında, Şeker Fabrikaları, TEDAŞ,
Tekel ve Maliye Hazinesi’ne ait yüzlerce irili ufaklı arsa, arazi, taşınmaz
satışı yapıldı.
Satışı
yapılan ancak 2016 itibariyle ihalesi yapılan ancak onay devir süreci
tamamlanmadığı için kesinleşmeyen işlemler de var. Bu işlemlerin toplamı 1 milyar
149 milyon dolar olarak gözüküyor. Bunlar arasında Almus ve Köklüce HES, TP
Petrol Dağıtım A.Ş. (159.2 milyon dolar), Menzelet ve Kılavuzlu HES (401.7
milyon dolar) Tortum, Şanlıurfa, Kemer ve Adıgüzel HES var.
4 önemli
varlık portföyde
Özelleştirme
kapsam programında olan ve ihale hazırlık çalışmaları devam eden en önemli
varlıklar İzmir Limanı, Milli Piyango, Otoyollar ve Köprüler ile Tekirdağ
Limanı olarak gözüküyor. Milli Piyango’nun ihalesi yenilenecek ancak bu kurum,
yeni kurulan Varlık Fonu’na devrediliyor. Fon üzerinden özelleştirilmesi
gündemde. Otoyollar ve köprüler ihalesi de iptal edilmişti. Bu varlıkların
yeniden yapılandırılarak satışı için çalışma yapılıyor. İzmir Limanı yük ve
kruvaziyer olarak yeniden yapılandırıldı. Liman sahası imar planı çalışmaları
ve ÇED süreçleri tamamlandı. İhale hazırlıklar devam ediyor. Ayrıca satışı
gündemde olan HES’ler de bulunuyor. Kepez 2, Yenice, Kesikköprü, Derbent,
Çamlıgöze, Seyhan 1, Seyhan 2 ve Yüreğir’in ihaleleri olacak. 7 Proje Grup
Başkanlığı Portföyü’nde bulunan yüzlerce taşınmaz, tta Gayrimenkul A.Ş
portföyündeki taşınmazların satışı gerçekleştirilecek. Bazı varlıkların
tasfiyesi gerçekleştirilecek. ÖİB portföyünde, yukarda sayılanların dışında
halen şu varlıklar bulunuyor:
Doğal
Elektrik: İçindeki 9 santralin özelleştirilmesi tamamlandı. Önemli bir varlığı
bulunmuyor. Doğusan Boru: Yüzde 56,09’u ÖİB’ye ait. Şimdiye kadar 5 kez ihaleye
çıkıldı. İptal ve teklif gelmemesi gibi nedenlerle tamamlanamadı. Değerlendirme
çalışmaları devam ediyor.
Hidrojen
Peroksit: Yüzde 28.2’si ÖİB’de. İhalesi yapılmadı.
TDİ: En
önemli varlığı Tekirdağ Limanı. Ayrıca Sarayburnu, Kuruçeşme Rıhtımı, Gökçeada
Kuzu ve Uğurlu limanları, Güllük Limanı, Paşalimanı Su İskelesi de kurum
bünyesinde.
Sümer
Holding: Birçok varlığı özelleştirildi. Bünyesinde toplanan bazı varlıkların
tasfiye ve özelleştirme çalışmaları devam ediyor.
Karadeniz
Bakır İşletmeleri: Tüm üretim birimleri özelleştirildi. Tasfiye işlemleri devam
ediyor.
Kayseri Şeker
Fabrikası: Kurumda ÖİB’nin yüzde 11 hissesi var. 3 kez ihale ilanına çıkıldı,
iptal edildi. Değerlendirmeler sürüyor.
Kaynak:
dunya.com