Türkiye’de
son 10 yılda hava kargo trafiğinin 1’lik bir artış gösterdiğini vurgulayan
Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürü Funda Ocak, “İstanbul Yeni
Havalimanı’nın devreye girmesiyle birlikte hava kargo, lojistik ve depolama
hizmetleri yönünden kargo taşımacılığının daha geniş imkânlara kavuşması ve
kargo trafiklerinde önemli artışlar beklenmekte” dedi.
Türkiye hava
kargoda son 10 yılda nasıl bir büyüme grafiği yakaladı?
2016 yılında
dünya kargo trafiği, bir önceki yıla göre %2,6 artış gösterdi. Dünya kargo
taşımacılığından en yüksek payı, yaklaşık %87 ve bir önceki yıla göre %2.5
artışla uluslararası kargo taşımacılığı aldı. Ülkemiz kargo trafiğinde,
2016/2015 yılları artış oranı ise .2’dir. Son 10 yılda (2007-2016) taşınan
kargo miktarında 1’lik bir artış yaşandı. Ülkemiz hava kargo trafiklerinin
artırılması hedefleri bağlamında havalimanlarımızda kargo işletmeciliği yapmak
isteyen tüm kurum ve kuruluşların kargo yer tahsisine yönelik talepleri
havalimanlarımızın fiziki koşulları dâhilinde sağlanmaya çalışılmakta. Bu
suretle de hava kargo kapasitesinin geliştirilmesine önem verilmektedir.
İstanbul’da yeni havalimanının devreye girmesi ile birlikte hava kargo,
lojistik ve depolama hizmetleri yönünden kargo taşımacılığının daha geniş
imkânlara kavuşması ve kargo trafiklerinde önemli artışlar beklenmektedir.
2016’DA YÜK
MİKTARI 1 MİLYON TONU GEÇTİ
2016 yılında
iç ve dış hatlarda toplamda ne kadarlık bir yük taşındı? Öne çıkan
destinasyonlar hangileri oldu?
Türkiye’de
2016 yılında iç hatlarda 81,587 ton, dış hatlarda 951,356 ton olmak üzere
toplam 1,032,943 ton kargo taşımacılığı gerçekleştirildi. Taşınan kargonun çok
önemli bir kısmı İstanbul Atatürk Havalimanı odaklıdır. İstanbul Atatürk
Havalimanı’nda, Türkiye toplamının %89’u olan 918,136 ton kargo işlem gördü.
İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’nda 63,046, İzmir Adnan Menderes
Havalimanı’nda 19,620, Ankara Esenboğa Havalimanı’nda 13,129, Antalya
Havalimanı’nda 7,442, Adana Havalimanı’nda ise 5,518 ton kargo işlem gördü.
2016 yılında
dış hatlarda en yoğun kargo taşımacılığına havalimanları özelinde bakacak
olursa; İstanbul Atatürk Havalimanı ile
Almanya (Frankfurt, Leipzig Havalimanları), Birleşik Arap Emirlikleri (Dubai
Havalimanı), İsrail (Ben Gurion Havalimanı), Katar (Hamad Havalimanı) ve Fransa
(Paris Charles de Gaulle Havalimanı) arasında; İstanbul Sabiha Gökçen
Havalimanı ile Belçika (Liege Havalimanı), Almanya (Leipzig, Cologne Bonn
Havalimanları), Azerbaycan (Heydar Aliyev Havalimanı) ve Birleşik Arap
Emirlikleri (Dubai Havalimanı) arasında gerçekleştirildi.
Türkiye’nin
dünya hava kargo pazarı içinde aldığı payı artırmaya dönük ne tür çalışmalar yürütülüyor?
Boeing'in
hazırladığı rapora göre, önümüzdeki 20 yıllık dönemde dünya hava kargo
trafiğinin yıllık ortalama %4’lük bir artış sağlayacağı öngörülmektedir. Bunun
özellikle Çin’in yıllık % 6,2’lik bir artış beklentisi ile liderliğini aldığı
Asya ülkelerinden kaynaklanacağı, Kuzey Amerika ve Avrupa gibi gelişmiş
bölgelerde artışın dünya ortalamasının altında olacağı tahmin edilmektedir.
Ülkemizce ve
Kuruluşumuzca, küresel ekonomi ile olan güçlü ilgisi nedeniyle, hava kargo
taşımacılığının sahip olduğu özel önemin bilinciyle ve havacılık sektöründeki
teknolojiyi yakından takip eden bir anlayışla; hava kargosuna yönelik tüm
altyapı ve üstyapının geliştirilmesi için bütün çalışmalara imkanlar dahilinde
destek verilmektedir. Ülkemiz hava kargo trafiğinin yükseltilmesine bu
doğrultuda gayret gösterilmektedir.
Hava
ulaştırma sistemimizi oluşturan 55 aktif havalimanında yatırımlar kesintisiz
devam etmekte. Merkez konumunda bulunan İstanbul Atatürk ve gelecekte merkez
olacak İstanbul Yeni Havalimanımız, sadece kendi coğrafyasından değil,
Anadolu’da yer alan diğer havalimanlarımızın ticari ve sosyo ekonomik gücünden
de beslenmektedir. Bu çerçevede Kuruluşumuz işletmesinde bulunan tüm
havalimanlarında daha yüksek standartlarda ve daha kaliteli hava ulaşım hizmetlerinin
verilmesini teminen, bölgesel özellikler de dikkate alınarak çevreci bir
yaklaşımla gerekli olan yatırımların sürekli yapılmasına önem verilmekte ve bu
minvaldeki çalışmalar devam etmektedir. İstanbul’da hizmet verecek olan Yeni
Havalimanı ile de lojistik ve depolama hizmetleri yönünden kargo taşımacılığı
daha geniş imkânlara kavuşmuş olacaktır. Bu doğrultuda Yeni Havalimanının diğer
ulaşım modları ile bağlantı yatırımları eş zamanlı yürütülmektedir. Lojistik
altyapısı geliştikçe hem üretim hem de dış ticaret operasyonlarının verimliliği
artmakta ve maliyetlerin GSYİH içindeki oranı da azalmaktadır. Yeni Havalimanı
ile ülkemiz çoklu ulaşım imkânlarının sağlandığı büyük bir lojistik merkeze
kavuşmuş, ulaştırma ve depolama sektörünün GSYİH içindeki payı artmış
olacaktır.
HAVA ULAŞIM
SİSTEM PLANLAMASI YAPILIYOR
2023 yılına
yönelik hedefler neler?
Ülkemiz 2023
vizyonları bağlamında geliştirilen stratejilerin başında, hava kargo
güvenliğinin işletme ve teknoloji açısından geliştirilmesi gelmektedir. Bunun için
alınacak önlemlerin başında ise “çağdaş teknolojiye uygun altyapı tesislerinin
faaliyete geçirilmesi ve tüm kargo tesislerinin uluslararası güvenlik
standartlarına uygunluğunun devamının sağlanması” gelmektedir. Bunun dışında
kargo işlemlerinin hızlandırılması çerçevesinde güvenlik onaylı acente
sayısının artırılması için gerekli teşvik unsurlarının araştırılması, gümrük ve güvenlik vb. kuruluşlarda çalışan
personelin eğitimlerine önem verilmesi, kargo üzerine uzmanlaşmış birimlerin
kurulması ve kargo ile ilgili gelişmelerin bu birim tarafından izlenerek çözüm
üretilmesinin önemi vurgulanmıştır.
Türkiye’nin
10. Kalkınma Programı’nda yer alan yüksek katma değerli malların ticaretinin
yoğun olan bölgelerde yeni hava kargo terminali yatırımlarının yapılması ve bu
çerçevede, toplam dış ticaret hacminde hava kargonun payının artırılması
çalışmalarının hedeflenmesi ile birlikte, Kuruluşumuzca çalışmaları
yürütülmekte olan Ulaşım Genel Havacılık Etüdü Projesi kapsamında kısa, orta ve
uzun dönemli hava ulaşımı sistem planlaması yapılmaktadır. Projede hava ulaşımı
yönünden sistemde önemli rol oynayabilecek, öne çıkan havalimanları da ele
alınarak kargo öngörülerine bağlı olarak çalışmalar sürdürülecektir.
Türkiye hava
kargo sektörü bugün ne tür sorunlarla karşı karşıya? Bu sorunlara karşı
geliştirilen çözümler neler?
Hava kargo
faaliyetlerinin olabildiğince mükemmele yakın bir şekilde gerçekleştirilmesine
engel olabilecek temel sıkıntıları; genel olarak ilgili birimler arasında
koordinasyon kaynaklı sorunlar, mevzuata dayalı bir takım yasal sorunlar ve de
bu alanda faaliyet gösteren şirketlerin yeterli kalitede insan kaynaklarını
temin edememesi kaynaklı sorunlar olarak sıralanabilir. Kargo ulaşımının
sürekli geliştirilmesi kapsamında, hava kargo güvenliğinin işletme ve teknoloji
açısından geliştirilmesi için alınacak tedbirler; günümüz teknolojisine uygun
daha modern altyapı tesislerinin faaliyete geçirilmesi, tesis olmayan yerlerde
yenilerinin kurulması ve tüm tesislerin uluslararası güvenlik standartlarına uygunluğuna
yönelik gerekli teknik ve mevzuat iyileştirilmelerine devam edilmesi olabilir.
Havalimanları bünyesinde yer alacak hava kargo entegre tesislerinin düzenleme
(regülasyon ), altyapı ve operasyonel ihtiyaçlarının analizleri uzun dönemli
gelecek projeksiyonları ışığında yapılmalıdır. Kargo ulaşım modları arasında
kargo geçişini kolaylaştıracak gümrük mevzuatı eksikliği olduğu, taşıma modları
arasında hızlı ve sağlıklı geçişi sağlayacak ve bir anlamda bu geçişi
kolaylaştıracak modlar arası bütünsel bir bakışın sorunların çözümünde başat
rol alacağı değerlendirilmektedir. Aynı doğrultuda havalimanları bünyesinde yer
alacak hava kargo entegre tesislerine yönelik oluşacak gelirlerin tespiti ve
tarifelendirilmesinin bilimsel modellerin yöntemleri kullanılarak
gerçekleştirilmesi son derece önemlidir. Ayrıca günümüzde hava kargo
taşımacılığı sektörünün mevcut yapısı; taşınan mal grupları, güvenliği,
zamanlaması, bilişim teknolojisi ile küresel standartlar penceresinden ele
alınmalıdır.
Sonuç olarak,
ülkemizden havayolu ile erişilebilirliğin güçlü olması nedeniyle hava kargo
ulaşımının daha etkin kılınması yönünde; hava kargo entegre tesislerine yönelik
oluşacak gelirlerin tespiti ve tarifelendirilmesi, yeni teknoloji, verimlilik
ve etkili rekabet sağlayacak projelerin geliştirilmesi, hava ulaşımının
ekonomik olma durumunun kar/zarar analizi, mal gruplarına bağlı olarak uygun
depolama alanları, diğer ulaşım modlarına erişim, yükleme, işleme, soğuk hava
depolama imkanlarının ve bu sektöre yönelik entegre tesis kurma ve işletme
hizmetlerinin geliştirilmesi hususları öncelikli ele alınması gereken alanlar
olarak görülmektedir.
Kaynak: lojistikhatti.com