Çin'in tarihi
İpek Yolu'nu canlandırma girişimi, 68 ülkedeki altyapı yatırımlarına 8 trilyon
dolarlık katkı sağlayacak.
Çin'in tarihi
İpek Yolu'nu canlandırma girişimi "Bir Kuşak Bir Yol Projesi" tam
olarak aktif hale geldiğinde, 68 ülkede yapılacak altyapı yatırımlarına 8
trilyon dolarlık katkı sağlaması bekleniyor.
Dünya Ekonomik
Forumu'nun verilerine göre, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping tarafından 2013'te
açıklanan projeye, bu ülkenin yapacağı toplam yatırım tutarının 900 milyar
doları bulacağı belirtiliyor.
Xi'an Jiaotong
Liverpool Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Göncü yaptığı
değerlendirmede, projede ekonomik ve jeostratejik hedefler belirlendiğini
hatırlatarak, bu kapsamda Çin'in Asya-Pasifik, Orta Asya ve Orta Doğu'yu içine
alan bölgede ekonomik entegrasyonu amaçladığını belirtti.
Bölgesel olarak
"Bir Kuşak Bir Yol" projesinin özellikle Orta Asya ülkelerinde
meyvelerini vermeye başladığını kaydeden Göncü, Kazakistan, Türkmenistan gibi
Orta Asya ülkelerinde Çin'in gittikçe artan bir ekonomik ağırlığının olduğunu,
önümüzdeki 4-5 yıl boyunca projenin daha çok konuşulacağını vurguladı.
Proje
gelişiminin Çin'in dünyanın en büyük ekonomisi olma trendini için pekiştirici
bir etkisi olacağına dikkati çeken Görücü, "Çin devleti halihazırda Bir
Kuşak Bir Yol projesi için 60 milyar doların üzerinde bir kaynak aktardı ve
ilaveten 50 milyar dolarlık bir fon da ülke tarafından Asya Altyapı Yatırım
Bankası'nın sermayesi olarak kullanıldı. Buraya aktarılan kaynak çeşitli alt
yapı projeleri için kullanılmaya başlandı. Mayıs ortasındaki Bir Kuşak Bir Yol
zirvesinde de Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 124 milyar dolarlık ilave fon sözü
verdi. Ancak yine de önümüzdeki 4-5 yıl içerinde 600 milyar dolar civarında bir
fonun bu projeye aktarılacağı tahmin ediliyor." diye konuştu.
Türkiye'nin söz
konusu girişimindeki konumunda değinen Göncü, ülkenin Çin'den daha fazla
yatırım çekebilmesinin enerji ve lojistik anlamda bir merkez yapılması
açısından önemli olduğunu vurguladı.
"Türkiye
bu projeyle doğrudan yatırım ve finansman kaynağı elde edebilir"
Küresel
ekonomik ağırlığın Asya'ya kaydığı bir dönemde Türkiye'nin bu projede yer
almasının denge siyaseti ve ekonomik çıkarları açısından değerli olduğunu
anlatan Göncü, "Türkiye'nin bu projenin dışında kalması son derece yanlış
olur. Ülkenin bu proje sayesinde ilk etapta doğrudan yatırım ve finansman
kolaylıkları elde etmesi mümkün. Bunların yanında Türkiye enerji ve ticaret
yolları üzerinde olduğu için Çinli firmalar için özel bir öneme sahip
olacaktır. Türkiye'nin proje için dört yıllık bir eylem planı yapması
gerekir" açıklamasını yaptı.
Göncü, Türkiye
açısından dikkat edilmesi gereken en önemli noktanın iç istikrarın korunması ve
iyi bir ekonomik performans sergilenmesi olduğunu belirterek, istikrarı
bozabilecek dış faktörlere dikkat edilmesi gerektiğini anlattı.
"Türkiye,
'Kuşak ve Yol'un merkezinde"
Sabancı
Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi Araştırma Uzmanı Dr. Altay Atlı da
projenin Avrasya'da etkili, sürdürülebilir ve uzun vadeli ekonomik entegrasyona
yol açabileceğini bildirdi.
Bu çerçevede
Türkiye'nin coğrafi ve jeo-ekonomik bakımdan iyi bir konumda olduğunu aktaran
Atlı, "Avrupa ile Asya arasındaki yerini göz önüne alarak, G20 üyesi,
önemli bir ekonomi olan Türkiye'nin projenin merkezinde yer aldığını söyleyebilirim"
ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin
aktif olarak projede yer aldığını belirten ve, bu bağlamda bir dizi anlaşma
imzaladığını ve ülkenin Asya Altyapı Yatırım Bankası'nın da kurucu üyesi
olduğunu hatırlan Atlı, proje kapsamındaki işbirlikleri için yasal
düzenlemelere ihtiyaç olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi:
"Karayolları
ve lojistik merkezlerini inşa edebilirsiniz, ancak hükümetler arası anlaşma
yoksa, tırlar birbirleri arasında mal taşıyamazlar. Fiziksel altyapının yasal
altyapıya sahip olması gerekiyor ve Türkiye'nin bu konuda daha fazla ilerleme
kaydetmesi gerekiyor."
Çin'in
sağladığı finansmanın başlangıç desteği olmasından dolayı "hayati
önem" taşıdığını aktaran Atlı, "Kuşak ve Yol çok uluslu bir projedir
ve uzun vadede çok uluslu finansman yoluyla yürütülecektir. Bu nedenle proje
için eş finansman kalıplarının geliştirilmesi ve kullanılması çok önemlidir.
Asya Altyapı Yatırım Bankası iyi bir model ve şu anda Çin tarafından ağırlıklı
olarak finanse edilmesine rağmen, diğer üye ülkelerin gelecekte sermayelerini
artırması ve daha fazla katkıda bulunması beklenebilir" şeklinde
değerlendirmelerde bulundu.
Kaynak: dunya.com