Yaklaşık 10 yıldır hızlı bir büyüme döngüsü içerisinde olan lojistik sektörünün güçlendirilmesi için önemli adımlar atılmaya devam etmektedir. Ancak Türk lojistik sektörünün ilerleme göstermek durumunda olduğu başlıca konular da hala güncelliğini korumaktadır. Lojistik ve gümrük süreçlerinin iyileştirilmesi, transit ticaretin kolaylaştırılması ve bu doğrultuda Türkiye'nin hak ettiği payı alması, kombine taşımacılığın teşvik edilmesi, E-Ticaretin gelişmesi, Türkiye Lojistik Master Planı çalışmalarının tamamlanması gibi birçok çalışma, lojistik sektörü için büyük önem arz etmektedir.
Sektörün güçlendirilmesi amacıyla lojistik sektörünün ihtiyaçlarının doğru belirlenmesi, belirlenen ihtiyaçların giderilmesi için sektör ve kamu idaresi arasında koordinasyon, iş birliği ile ortak anlayışın sağlanması gerekmektedir. Aynı zamanda mevzuat düzenlemelerinin sektör faaliyetlerini destekleyici ve güçlendirici nitelikte yapılması da büyük önem taşımaktadır. Sektörün çalışma barışını ve yatırım ortamını bozacak, girişimciliği engelleyecek tarife kısıtlamaları, kamu müdahalesi, yüksek maliyetli belge ücreti yaklaşımlarından vazgeçilmesi gerekmektedir. Türkiye'nin Avrupa ile yaptığı Gümrük Birliği Anlaşması'na rağmen ticarete konu malların taşınmasında gündeme gelen kotalar, vizeler ve yüksek miktarlarda ceza uygulamaları sürmektedir. Bu olumsuz faktörler taşıma oranlarında beklenen hedeflere ulaşılmasını engellemektedir.
2019 yılını 180 milyar dolar ihracat ile kapatmayı hedefleyen T.C. Ticaret Bakanlığı, dış ticaretin gümrüklerde yarattığı iş yükünü azaltmak ve ticareti hızlandırmak için yılın ilk çeyreğinde “Kağıtsız Gümrük Projesi”ni hayata geçirmiştir. T.C. Ticaret Bakanlığı, ‘kağıtsız gümrük' ile gümrüklerde iş yapma şeklini de değiştirmeyi hedeflemektedir. Buna göre güvenilirliği onaylanmış firmalar, beyannamelerini elektronik ortamda gümrük idarelerine sunacak, ek belgeleri de sunmaksızın sonradan denetlenmek kaydıyla ofislerinde saklayacaktır. Böylece dış ticaret erbabının gümrüklerde oluşan iş yoğunluğunun ve beklemelerin en aza indirilmesi hedeflenmektedir.
Dış ticaretimizi hızlandıracak bir diğer önemli adım ise İstanbul Havalimanı'nın devreye girmiş olmasıdır. Türkiye, İstanbul Havalimanı ile dünya üzerindeki büyük kargo hub noktalarından biri haline gelecektir. İstanbul Havalimanı'nın Avrupa pazarında daha büyük bir paya sahip olması adına diğer havalimanlarımızda da hava kargo faaliyetlerini arttırıcı ve teşvik edici planlamalar yapılmalı, filo yapıları ve operasyon alanları genişletilmelidir.
Aynı şekilde BTK'nın açılmış olması da sadece ihracat ve ithalatımızı güçlendirmekle kalmayacak transit ticaretin de önünü açacaktır. Türkiye, Azerbaycan ve Rusya arasında imzalanan mutabakat zaptı uzun zamandır sektöründe gündeminde yer almaktadır. Bu anlaşma ile Bakü-Tiflis-Kars hattı üzerinden yapılan taşımaların hacmi artacak ve bu gelişme demiryolu hattına ticari bir ivme kazandıracaktır. Türkiye üzerinden Avrupa, Ortadoğu ve Afrika'ya bağlanan bu hattın aynı zamanda eski İpek Yolu zamanındaki gibi yeni İpek Yolu üzerindeki ülkelerin de ekonomisine doğrudan katkı sağlayacağını öngörebiliyoruz.
BTK'nın en büyük avantajları Mersin, Alsancak, Safiport ve Derince Limanları'dır. Bu limanlarımız sayesinde Akdeniz havzasına kıyısı olan tüm ülkelere hemen erişim imkânımız bulunmaktadır. Avrupa, Kuzey ve Batı Afrika ve elbette Arap Yarımadası'nı bu duruma iyi birer örnek olarak gösterebiliriz. Bunun yanı sıra Türkiye'nin Çin ile imzaladığı anlaşma yeni pazarlara açılma konusunda sektör için büyük bir kazanç olacaktır. Türkiye'nin Çin ile imzaladığı karayolu taşımacılığı anlaşması ve Özbekistan ile yenilenen karayolu taşımacılığı anlaşması meclis olurundan geçer ise bölgenin öneminin daha fazla artacağı bir gerçektir. Bu sayede taşıma sayılarıyla birlikte dış ticaretimizin gelişeceğini de düşünüyoruz.
Emre ELDENER
UTİKAD Yönetim Kurulu Başkanı
UTA Aralık 2019