Avrasya’nın en büyük ekonomisi olan Rusya, 38 milyar dolara yaklaşan ticaret ile ülkemizin en önemli dış ticaret ortaklarından biri durumundadır. Ekonomisi her geçen gün büyüyen ve tüketim harcamaları artan Rusya’nın ihracatımızın artırılması açısından özen gösterilmesi gereken bir ülke olduğu kuşkusuzdur.
2008 yılı itibariyle Türkiye ile Rusya arasındaki ikili ticarete göz atacak olursak, 6.5 milyar dolar ihracatımıza karşın, 31.3 milyar dolar tutarındaki ithalat ile dengelerin tamamen Rusya lehine gelişen bir yapıda bulunduğu görülmektedir.
Rusya, Türkiye’den çoğunlukla gıda maddeleri tekstil ve konfeksiyon ürünleri, deri, kürk, makine ve teçhizat, otomobil alırken, Türkiye ise petrol, doğalgaz, kömür başta olmak üzere demir çelik, kimyasallar ve gübre ithal etmektedir.
Son yıllarda 60 milyar doların üzerinde doğrudan yabancı yatırımı çeken Rusya’da, Türk firmalarının 5 milyar doların üzerinde yatırımı bulunmaktadır. Efes Pilsen, Ruscam, Enka, Ramstore, Vestel, Beko ve Zorlu Enerji gibi şirketlerin önemli ölçüde yatırımlarının bulunduğu bu ülkede, dış ticaret hacminde aleyhimize seyreden göstergelerin lehimize çevrilmesi için her türlü girişimin yapılması artık dilek ve temennilerin çok ötesine taşınmalıdır.
Rusya’ya yönelik 2008 yılı itibariyle gerçekleşen ihracat verilerine baktığımızda 6.481.586.014 U$ olduğu görülmektedir. Bu ihracatın taşıma modlarına göre dağılım ise, %39.86 karayolu, %54.44 denizyolu, %0.24 demiryolu, %5.30 havayolu ve %0.16 boru hattı şeklindedir.*
Rusya’dan Türkiye’ye yönelik ithalat ise 31.317.595.419 U$ düzeyindedir. İthalatın taşıma modlarına göre dağılımı ise, %1.18 karayolu, %64.10 denizyolu, %0.01 demiryolu, %0.04 havayolu ve %34.67 boru hattı şeklinde gerçekleşmiştir.*
İthalat verilerinde, %64.10 Denizyolu ile Petrol taşımalarının 20.074.737.875 U$, %34.67 Boru hattı ile 10.857.837.933 U$ mal değerleri olarak yansıdığını, dolayısıyla yaklaşık 31 milyar dolar civarındaki Petrol ve Doğalgaz ithalatının Rusya ile yapılan dış ticaret hacmindeki aslan payının olduğu net görülmektedir.
Rusya ile ticarette uluslararası standartlar ve bankacılık sisteminin henüz yeterince gelişmemesi nedeniyle belirli dönemlerde sorunlar yaşansa da Rusya, Türk şirketleri için günümüzde ve gelecekte de oldukça önemli bir pazar olmayı sürdürecektir. Rusya’nın taleplerinde tüketim mallarının ağırlığı devam ettiği sürece Türk ihraç ürünlerine bu pazarda ihtiyaç duyulacaktır. Rusya ile ticaret ilişkilerimiz duraksamadan geliştirilmeli, kaliteli ürünlerin lojistik hizmet sağlayan kuruluşlarımızca sorunsuz şekilde pazara sunulması sağlanmalıdır.
RUBLE TİCARETİ
Geçtiğimiz Mart ayı içerisinde Bakanlar Kurulu, Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkındaki 32 sayılı kararda yapmış olduğu değişiklikle, Rusya’ya Ruble ile ticaretin başlamasına imkan tanıdı.
Dileriz ki bu düzenlemeyle, Rusya’ya yapılan ve 6.5 milyar dolar civarındaki ihracatımızın çok daha yüksek seviyelere ulaşmasına imkan sağlanır. Bundan sonra bankacılık sektörünün söz konusu projede nasıl aktif bir rol alacaklarını hep birlikte göreceğiz. Burada asıl görev T.C. Merkez Bankasına düşmekte konvertbıl paralar listesine Ruble’nin ilave edilmesinin yanı sıra, Kambiyo mevzuatının da yeniden düzenleneceği anlaşılmaktadır.
Ancak halen zihnimizi kurcalayan bazı hususları da birlikte paylaşmanın yararlı olacağı düşüncesindeyim. Rusya ekonomisinde önemli gelişmeler olsa bile yine de dış borç yükü fazla olan bir ülke. Bilinen, rublenin değer yitirmesi yönünde politika izlendiğidir. Rusya’da doların değeri, olması gerekenden yaklaşık iki kat fazla olmasına rağmen Ruslar devamlı olarak dolar almaktadırlar.
Bu konjonktür de ihracatçı malını sattığında mal bedeli karşılığını ruble olarak alacaktır. Bankada açtırdığınız ruble hesabını ise acaba nasıl değerlendirecektir? Merkez Bankası rubleleri hangi kurdan alacaktır? Rublenin uluslararası geçerliliğinin ne kadar olduğunu hepimiz biliyoruz. Kabul gören dövizlerin bile kur riski ortada iken, Ruble ticaretinin riskinin ne olacağını bilenlerin mutlak konuyu irdelemesi gerektiğini sadece şahsım değil kuşkusuz sektörde düşünüyordur.
Dimyata pirince giderken, evdeki bulgurdan olmayalım.
Kosta SANDALCI