Türkiye ihracatının 42 milyar dolarlık kısmı treylerle taşınıyor. Karayolu taşımacılığının en büyük yüklenicisi olan treylerler artık, denizyolu ve demiryolunda da kullanılıyor. Önemi her geçen gün artan treylerler intermodal taşımacılığın sürekli büyümesi ile gücünü artırıyor.
Karada, denizde ve demiryolunda taşımaların kesintisiz ve aktarmasız gerçekleşmesini sağlayan treylerler taşımacılığın en büyük aktörü durumunda. Ticarette; yollar, metotlar ve modlar sürekli değişiyor ama treylerler ortak payda olmayı güçlenerek sürdürüyor. Karayolu taşımacılık ağırlıklı seyreden ülkemizde intermodal taşımacılık büyük bir gelişim gösteriyor. Ro-Ro taşımacılığı özellikle Avrupa yönlü taşımalarda oldukça etkiliyken Türkiye için yeni bir şans ise BTK (Bakü-Tiflis-Kars) hattı. Batı ve Doğu arasında Orta Koridor için önemli bir görev yapacak bu hat önümüzdeki dönemde daha sık kullanılmaya başlanacak.
RO-RO TAŞIMACILIĞI İLE TREYLER BAŞROLDE
Türkiye intermodal taşımacılıkta Ro-Ro'yu en çok kullanan ülke. Karayolunda yaşanan zorluklar, sınır beklemeleri, geçiş belgesi ücretleri gibi karayolu taşımacılığını zorlayıcı etkenler nedeniyle uluslararası taşımacılar Ro-Ro'yu tercih ediyorlar. Bu durum treylere olan ilgiyi artırdı. Firmalar çekici yatırımından önce treylere yatırım yapıyorlar. Çünkü treylerler Ro-Ro'ya yüklendikten sonra çekicisi olmadan gidiyor ve gittiği limanda başka bir ülkenin çekicisi tarafından alınarak taşınmaya devam ediyor. 2019 yılında Ro-Ro ile taşınan treyler/çekici sayısı 2018 yılına oranla yüzde 2.3 oranında artış gösterdi. 2018 yılında 583 bin 560 adet treyler taşınırken 2019 yılında taşınan treyler miktarı 596 bin 826'ya ulaştı. 2009 ile 2019 yılları kıyaslandığında Ro-Ro ile taşınan araç miktarı yüzde 92 arttı. 2009 yılında Türkiye'den giden araç sayısı 170 bin 492 iken 1019 yılında bu sayı 321 bin 700'e ulaştı. Akdeniz, Ege ve Karadeniz'de farklı limanlardan Ro-Ro taşımaları gerçekleştiriliyor. Ro-Ro taşımalarının büyük bir bölümü Avrupa yönlü taşınıyor. 2019 yılında Avrupa yönlü taşımaların toplamı 452 bin 286 adet olurken bunun 22 bin 951 adedi gidiş, 229 bin 335 adedi de gelen araçlardan oluştu. Ro-Ro taşımacılığının en büyük limanı Pendik-İtalya Trieste arasında her yıl 170 binin üzerinde araç taşınıyor. Türkiye'den Karadeniz bölgesi ülkelerine yapılan taşımaların miktarı ise geçtiğimiz yıl gidiş-geliş 71 bin 663 adet oldu. Samsun-Tuapse arasında yapılan taşımalar toplam taşımaların neredeyse yarısını oluşturuyor. Bu iki liman arasında yapılan taşıma geçtiğimiz yıl 32 bin 465 adet oldu. Avrupa dışında diğer Akdeniz ülkelerine yapılan taşımaların toplam sayısı 69 bin 144 adetti. Akdeniz'de en fazla taşımaların yapıldığı hat Mersin-Gazimağusa arasında oldu. Bu hatta taşınan toplam araç sıyışı 30 bin 104 adetti. Geçtiğimiz yıl bütün kara sınır kapılarından yapılan taşımaların geliş-gidiş toplamı bir milyon 451 bin 299 adetti. Ro-Ro ile yapılan taşımaların iki yönlü toplamı ise 227 bin 128 adet oldu. Bütün kara sınır kapıları dahil edildiğinde Ro-Ro ile yapılan taşımaların oranı yüzde 15,6 olarak gerçekleşti. Ancak burada önemli nokta İran, Irak, Suriye gibi direkt karayolunun kullanılmak zorunda olduğu bölgelere yapılan taşımaların sayısının fazla olması. Habur, Gürbulak, Sarp ve Cilvegözü sınır kapılarından yapılan taşımaların toplamı 873 bindi.
BTK İLE TREYLERLER ÇİN'E UZANACAK
Tek Yol Tek Kuşak projesinin Orta Koridoru ülkemizden geçiyor. Bu hattı desteklemek için açılan BTK (Bakü-Tiflis-Kars) demiryolu hattında taşımalar her geçen gün artıyor. Mars Logistics geçtiğimiz günlerde Marmaray'ı kullanarak ilk tren taşımalarını yapan firma oldu. Bu hatta sürekli yatırım yapılıyor. Mayıs ayında Covid-19 ile dış ticarette talebin arttığı Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu (BTK) hattına ilave 3 bin 500 ton kapasite artışı sağlandı. Bunun için Türkiye-Gürcistan sınırının ülkemiz tarafında bulunan Canbaz İstasyonu'na konteyner aktarma sistemi kuruldu. Bu hatta lojistik firmalarının büyük bir iştahı var. Özellikle Çin ve Avrupa arasında yapılacak ticarette hat büyük bir potansiyele sahip. Bu hatta yakın gelecekte Ro-La taşımaların yapılması muhtemel görünüyor. Çünkü firmalar treylerin hızı, pratikliği ve etkinliğini kullanmak istiyorlar.