Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün 15 gün önce gerçekleştirdiği Çin ziyaretinde, yapılan 2 milyar Euro’luk anlaşmanın mürekkebi kurumadan, Özerk Uygur Bölgesi’nde yaşanan üzücü olay esen olumlu rüzgarı tersine çevirdi. Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün’ün, bile “İnsan haklarına saygı yoksa bu ülkenin ürünlerine karşı tavrımızı ortaya koymamız lazım” mesajı vermesi, “boykot havası”nı iyice yaydı. Çin’den gelen ucuz ve kalitesiz mallardan yakınan bazı şirketler boykota destek verirken, uluslararası arenada iş yapan rekabet şirketler ise “Türkiye, Çin olmadan da yoluna devam eder. Ancak bu işe ticareti ve ekonomiyi karıştırmak çok doğru değil” çağrısı yaptı.
Akılcı tepkiler lazım
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile yapılan ziyaretin çok olumlu geçtiğini söyleyen Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükeşi, şunları söyledi: “Çin gezisinde çok iyi karşılandık. Çin ile aramızdaki çalışmaları geliştiriyoruz. Ticaretin dengelenmesi konusunda talepler gündeme getirdik. Bunun dengelenmesi konusunda girişimler oldu. Çinli şirketlerin Türkiye’ye yatırım yapması yönünde projeler gündeme geldi. Turizm alanında 50 bin turisti, 200 bine çıkartılmanın yolları arandı. Yani ticari ilişkilerin bu kadar iyi olduğu bir ortamda boykot girişimine çok olumlu bakmıyoruz. Ancak tüm bunların yanı sıra yaşanan olaylara da tepkisiz kalınmaması gerektiğini düşünüyorum. Bu olaylara akılcı tepkiler göstermeliyiz.”
Ticaret bu işe karışmasın
Çin’in büyük bir ekonomi olduğunu ve son gelişmelerin ticari ve ekonomik ilişkileri etkilememesi gerektiğini söyleyen Koç Holding Dayanlıklı Tüketim Grubu Başkanı Aka Gündüz Özdemir, şöyle konuştu: “Böyle bir boykot olmaması gereğini düşünüyorum. Kaldıki Türkiye’nin şu andaki durumu itibariyle dışa açılmış, uluslararası boyutta iş yapan, dünyanın her yeriyle irtibatta olan bir ülke olarak böyle büyük bir ekonomiye kayıtsız kalamayız. Çin’in giderek Türkiye ekonomisi içindeki yerinin büyüdüğünü görüyoruz. Bu işi gündemde tutmak anlamlı değil. Ekonomi ve ticari ilişkilerin boykot kapsamına girmesi Türkiye’ye fayda sağlamaz. Tabiki bizim gibi yatırım yapmış şirketlerde var. Gündemde tutmanın kimseye faydası yok. Çin yetkilisi de bu paralelde konuşmalar yaptı. Olaylar çok üzücü. Ama ekonomiyi bu işlerin içine bulaştırmadan düzeltilmeli. Türkiye Çin olmadan olmaz mı? Elbette olur. Ancak bu ülkede bir çok yatırımlar var, devam eden projeler var, ticari ilişkiler söz konusu ve planlanan yatırımlar mevcut. Bu kararın düşünülerek verilmesi lazım.”
Ergün: Doğrudan boykot çağrısı yapmış değilim
Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, “Tüketiciye Çin mallarıyla ilgili direkt boykot çağrımız yok. Bizim tüketicimiz bilinçlidir, nasıl hareket edeceğini kendisi bilir” dedi. Bakan Ergün, yaptığı bu açıklamanın, basın danışmanı Devlet Arık tarafından düzeltildiği haberlerine tepki göstererek şöyle konuştu: “Danışmanımıza haksızlık edilmiş biraz. Danışmanımız kendisinin değil bizim görüşümüzü ifade etti. Bazen toplumsal tepkiler kendiliğinden gelişir. Çin’de meydana gelen olaylarla ilgili epkiler ortada. Her ülkede olduğu gibi biz de de siyasi ve ekonomik tepkiler, olur ve oluyor. ”
İhracatta rekabetçi gücümüzü kaybederiz
Dünyadaki örneklerine bakıldığı zaman bu tür girişimlerin olumlu sonuçlar vermediğini söyleyen Vestel İcra Kurulu Başkanı Ömer Yüngül, şöyle konuştu: “Çin ile çok büyük bir ticari hacmimiz var. Böyle bir boykotun Türkiye’ye fayda sağlayacağını düşünmüyorum. Herhalde böyle bir şey yapamayız. Bir çok ticari ilişkimiz var. Çin’den çok fazla ürün alıyoruz. Bunları daha ucuza alabilecek bir yer bulamazsak ihracatta rekabeti kaybederiz. Dünyaya bakıldığı zaman bu tür boykotların olumlu sonuçlar vermediğini görebiliriz. Bu Türkiye için de geçerli. Geçtiğimiz yıllarda bu tür boykotlar oldu.”
15 gün önce kim neye imza attı
KÖMÜR SANTRALI: Bandırma bölgesinde 135 MW tek ünite termik santral. Türkiye’den AB Energy ile Çin Ulusal Elektrik Ekipmanı (CNEEC) şirketi 40 milyon Euro’luk proje geliştirdi.
KÖMÜR SANTRALI: Dilova bölgesinde 330 MW tek ünite termik santral. Çolakoğlu Metalurji, 300 milyon Euro’luk proje için Çin Ulusal Elektrik Ekipmanı (CNEEC) kuruluşuyla masaya oturdu.
PETROL RAFİNERİSİ: Türkiye ve Litvanya’daki petrol rafineri ve inşaat projeleri işbirliği. Türkiye’den Sinotrade ile Çin’den Compnlant görüştü. Proje bedeli 450 milyon Euro.
METRO PROJESİ: Türkiye’de metro projeleri, Azerbaycan’da otoyol ve enerji yatırımları. Türkiye’den Cenay Group, Çin’den CEEC’le 540 milyon Euro’luk proje için masaya oturuldu.
ÇELİK FABRİKASI: Türkiye’deki konverter projesi. Türkiye’den Sinotrade ile Çin’den Shouganf Capital Steel görüşme yaptı. Proje bedeli 40 milyon Euro.
MERMER TİCARETİ. Mermer ve inşaat projelerinde işbirliği. Türkiye’den Sinotrade, Eurasia China ile görüşüldü. Proje bedeli 230 milyon Euro.
TELEKOMÜNİKASYON: Türk Telekomünikasyon A.Ş.’nin ZTE Corporation da içeren Çin firmalarından yapacağı alımların uzun dönemde finanse edilmesi, The Export-Import Bank of China ile görüşüldü. Proje bedeli 360 milyon Euro.
MADEN İHRACATI: Krom ticareti. Chemchina Petroleum Development Corporation (Çin) ile Altıs Dış Ticaret görüşüldü. Proje bedeli 72 milyon Euro.
YASSI DEMİR ÜRÜNLERİ: Türkiye’den yassı ürün ihracatı için işbirliği. Minmetals Steel (Çin) ile Promeks Dış Ticaret görüşüldü. 10 milyon Euro’luk iş doğacak.
Çin’den ithalatı durdurabiliriz
Çin’in kendi piyasalarına zarar verdiğini söyleyen İstanbul Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Tever, şu değerlendirmeyi yaptı: “Çin kendi piyasasına zarar verdi. Çin’in Uygur Türklerini yapmış olduğu katliamı kınıyoruz. Ağaç orman ürünleri olarak Çin’den laminat parke gibi ürünler ithal ediyorduk. Bunlarda son derece kalitesiz ürünlerdi. Bu katliamdan sonra biz de ticarete farklı bakmaya başladık. İthalatı durdurmayı düşünebiliriz. Çin burada ciddi hatalar yapıyor. Bir an önce bu hatasını anlayıp Uygur Türklerine karşı başlatmış olduğu katliamı durdurmalıdır.”
Daha önce kimleri boykot etmiştik
Kasım 1998: Terör örgütü başı Abdullah Öcalan’a verdiği destek nedeniyle İtalyan ürünlerine yönelik boykot yapıldı.
Şubat 2006: Danimarka basınında yer alan Hz. Muhammed karikatürleri nedeniyle, Danimarka ürünlerine boykot gerçekleşti.
Kasım 2006: Sözde Ermeni soykırımını inkara hapis ve para cezasını öngören yasa teklifini parlamentoda kabul eden Fransa’ya karşı boykot başladı. Turizmciler de Fransız bayraklarını yarıya indirerek katıldı.
Aralık 2007: Sözde Ermeni soykırımını onaylayan İsviçre Hükümeti’ni protesto için “İsviçre mallarını boykot” eylemleri düzenlendi.
Kaynak: Hürriyet