Eylül sonu itibariyle toplamında 3000 vagonluk taşıma rakamına ulaştıklarını kaydeden Eksper Tren Genel Müdürü Erdin Erengül, bu tempoyla yılsonu için belirledikleri 3600 vagon hedefinin üzerine çıkılacağını söylüyor. “Bu yıl işimizde yüzde 20 civarında bir artış var” diyen Erdin Erengül'e kriz ortamında hedefleri aşmanın formülünü soruyoruz, Erengül şu açıklamayı yapıyor:
“İşlerimizin hepsi, kontratları kriz başlamadan önce yapılmış ve krizden etkilenmeyecek işlerdi. Eksper'in referanslarına bakacak olursak müşterilerimiz 'İLK 500' sanayi kuruluşu listesinde yer alıyor, neredeyse ‘501.’ yok diyebilirim. Çalıştığımız sanayi firmaları demiryolunu kullanarak maliyetlerini düşürmeyi tercih ediyorlar. Ancak sanayi ve demiryolu doğru oranda gelişmiyor. Bursa Türkiye'nin en büyük sanayi şehirlerinden ancak Bursalı sanayiciye demiryolu henüz ulaşmadı.”
Avusturya, Macaristan, Hırvatistan'a haftada üç-dört blok tren çıkışı yaptıklarını kaydeden Erdin Erengül, Almanya - Köln'den de Derince'ye haftada bir blok tren seferi gerçekleştirmekte olduklarını vurguluyor. Türkiye'den çıkışta ağırlıklı çelik mamulleri, çelikten mamul borular, Almanya'dan Türkiye'ye de Ford Otosan için otomotiv parçaları taşıdıklarını açıklayan Erengül, “Ford Otosan için haftada bir olmak üzere 30 vagonluk blok tren operasyonu gerçekleştiriyoruz” diyor.
Operasyonlarının yüzde 95'ini Türkiye-Avrupa arası gerçekleştiren Eksper, yüzde 5'lik dilimde de Suriye, İran ve Türki Cumhuriyetler'e çalışıyor. Bu çerçevede şirket, 2009 ortalarında İran'a haftalık düzenli seferlere başladı. Eylül ayında Polonya'dan demiryolu ile biçerdöver getirmeye başlayan firma, yaptığı anlaşma çerçevesinde her ay Türkiye'ye 35 adet biçerdöver taşıyacak. Ekim ayında Türkiye'deki bir otomotiv üreticisi için Polonya'dan motor getirmek üzere deneme seferi yaptıklarını kaydeden Erengül, işlerinin son dönemde daha da çeşitlendiğinin altını çiziyor.
Demiryolunun yumuşak karnı “elleçleme”
“Bir firmanın demiryolunu kullanarak yüklerini taşıtıyor olması firmanın sermaye yapısı ile doğrudan orantılı” diyen Erengül bunu şöyle açıklıyor:
“Avrupa menşeili firmalar, demiryolunu diğer firmalara oranla daha fazla tercih ediyor. Bu firmalar Avrupa'da demiryolunu yaygın olarak kullandıkları için bu sistemi Türkiye'de de hayata geçirmek için istekli oluyor. Burada önemli olan bu firmaların kafalarındaki soru işaretlerini giderebilmek. Bu noktada özellikle tereddüt ettikleri konu genelde elleçleme oluyor. Demiryolu sisteminin yumuşak karnı elleçleme hizmetleridir. Demiryolunu kullanan müşterilerin çift elleçleme ile ilgili tereddütler çok yaygın. Türkiye'den Avrupa'ya gidecek olan firmanın alıcısının çoğunun direkt demiryolu hattı oluyor, bu sebeple elleçleme çok sorun olmaz. Avrupa'dan Türkiye'ye operasyonlarımızda da Eksper olarak biz firmalarımıza elleçleme hizmetini en yakın nerede veririz diye bakar ve uygularız. Bu şekilde Türkiye'nin birçok büyük firmasına yıllardır sorunsuz hizmet sunuyoruz.”
Sanayici tablonun bütününü görmeli
Sanayi firmalarının zaman zaman demiryolu hizmetlerinden yararlanma konusunda günübirlik düşünebildiklerini kaydeden Erdin Erengül'ün açıklamaları şöyle: “Demiryolu lojistikçileri sanayi firmalarına yıllık fiks bir fiyat verir. Karayolunda ise genelde maliyetlere ve rekabete göre sürekli değişen navlun fiyatları vardır. Bir şekilde karayolu firması bizim verdiğimiz fiyatların altında fiyat verdiğinde müşteriler demiryolunu bırakıp karayoluna geçer ve artan yakıt ve benzeri maliyetler sebebiyle karayolu nakliyecileri fiyat artırdıklarında tekrar demiryoluna dönmek isterler. Aslında sanayiciler tablonun bütününü görüp öyle adım atmalıdır, günübirlik kararlar demiryolunu geliştirmez, köreltir. Oysa demiryolu altyapı ve hizmet sunan firmalar açısından geliştikçe daha uygun maliyetler ortaya çıkar ve bu herkesin yararına olur.”
Demiryolunda kimse birbirinin ayağına basmaz
'Demiryolu yük taşımacılığında rekabet ortamı nasıl?' diye sorduğumuzda Erdin Erengül bize şu cevabı veriyor:
“Yük trafiğinde Türkiye'de demiryolu kullanımı sadece yüzde 1 düzeyinde. Demiryolu lojistiği, aktörleri güçlü olduğu oranda güçlüdür. Burada başrol TCDD'nin, biz forwarderlar da yardımcı oyuncularız. Yardımcı oyunculardan herhangi birinin güçsüzleşmesi bir diğerine fayda sağlamaz. Müşterilerimizin kafasında oluşacak 'güçsüz demiryolu' algısı hepimizi aynı oranda etkileyecektir. Bu yüzden birlikte güçlenmek zorundayız. Zaten uluslararası taşımada gerçek anlamda demiryolu lojistiği yapan firmaların sayısı 10'u geçmez. Bu firmalar da birbirinin ayağına basmaz. Demiryolu lojistiğindeki bu iş yapma şekli, bu anlayış karayolu nakliyesindeki acımasız rekabet ortamından ayrışır. En azından Eksper'in iş yapış şekli hep böyle olmuştur.”
TCDD işinin ehli lojistikçilerle sorunsuz çalışır
Başrol oyuncusu TCDD'nin oyundaki rolünü değerlendirmesini istediğimizde ise Erengül, TCDD'ye bazı konularda haksızlık edildiğini dile getirerek şunları kaydediyor:
“TCDD işini iyi yapan lojistik firmaları ile sorunsuz çalışır. Bu fikrimi doğrulayann tek örnek elbette ki Eksper'in taşımaları değil. Bizim gibi düzgün çalışan birçok demiryolu firması da TCDD ile sorunsuz operasyonlar gerçekleştiriyor. Bu demek değildir ki hiç sorun yok. Özellikle altyapı sorunları elbette sıkıntı yaratıyor. Ama Avrupa'da da demiryollarında çeşitli sıkıntılar yaşanıyor. Ağırlıklı Avrupa'ya taşıma yapan bir şirket olarak biz de Avrupa'da birçok sorun yaşıyoruz. Dolayısıyla TCDD eşittir sorun demek büyük bir haksızlıktır.
TCDD'nin doğru yaptıklarını, bizlere sağladığı destekleri görmezden gelmek dile getirmemek hakkaniyetli bir tutum değil. Bu yıl kriz ortamına rağmen Avrupa'da demiryolu navlun fiyatlarında artış olurken, TCDD çok rasyonel davranarak tarifelerde artışa gitmedi, halen geçen yılın tarifeleri ile çalışıyoruz. 2009'da TCDD tarifelere zam yapmayarak bizleri de desteklemiş oldu.”
Erdin Erengül: Viyana'da unutamadığım an…
“Viyana'da tüm vagonlar Central Station'da toplanır ve orada tasnifleri yapılır. Geçen yıl boru yüklediğimiz 3-4 tren aynı anda bu istasyona gelmişti ve etrafıma baktığımda her taraf TCDD vagonu doluydu. 66 tane TCDD vagonu bir aradaydı ve ben çok gururlanmıştım. Türkiye olarak Central Station'a resmen imzamızı atmıştık.”
Erengül: Heyecanla beklediğim demiryolu projesi…
“Bosphorus Express… 2004'te deneme seferleri yapılmış olan bu proje ile Almanya'dan Türkiye'ye tek lokomotifle gelebilmek, böylece operasyon süresini kısaltmak ve operasyonu kolaylaştırmak hedefleniyor. Deutsche Bahn ve TCDD bu projede birlikte yer alıyor ve çalışmaları halen devam ediyor. Bu proje hayata geçtiğinde Türkiye-Almanya demiryolu operasyonlarında yeni bir dönem başlamış olacak.”
Kaynak: UTA Dergisi