Türkiye'nin ihracatının yüzde 15'e yakın kısmı İzmir Limanı'ndan yapılıyor. İzmir Limanı'nın konteyner ile yapılan ihracattaki payı yüzde 55'i buluyor. Ama İzmir'in limanı yok.
Körfez çamurla dolduğu için denizin derinliği 8-9 metreye kadar düştü. Halbuki günümüzün yük gemilerinin limana yanaşabilmesi için derinliğin en az 13 metreye çıkarılması gerekiyor.
Bunun için denizin altı taranacak. Tarama kolay da çıkan çamur nereye dökülecek? Günümüzde çevreye duyarlı kesimin direnişi ile bu çamuru bir yerlere dökebilmek çok mu çok zor?
Arkas grubu, İzmir'de körfezin ağzına, yerleşim bölgelerinden 15 km. uzağa bir liman yapmaya kalktı. Bu liman Tuzla'dan hem karayoluna hem demiryoluna bağlanacaktı. Çevreciler o bölgede 'göçmen kuşların konaklama alanlarının bulunduğunu' söyleyerek projeyi durdurdu.
İzmir'in içindeki limanın halen 3 km. uzunlukta rıhtımı 250 dönüm konteyner stoklama alanı var. Yılda 11 milyon ton yükü yükleyip-boşaltabilecek büyük bir liman.
Hükümet bu limanın da özelleştirilmesine karar verdi. 2007 yılı başında yapılan ihaleyi 49 yıllık kira dönemi için 1 milyar 275 milyon dolar ödemeyi kabul eden Global liderliğinde, Ege İhracatçı Birlikleri ile yabancı katılımcılardan oluşan bir konsorsiyum kazandı. Sendika Danıştay'a başvurdu. İki yıl dava sürdü. Dava bittiğinde konsorsiyum lideri Global, 15 milyon dolar teminatı yakarak işten sıyrıldı.
İhaleyi alanın ihale bedelinin en az yarısını peşin, kalan yarısını 2 yıl içinde
2 taksitte ödemesi isteniyor. Taksitlendirilen ödemeye yüzde 9 faiz işletilecek. İhaleyi alan ayrıca 7 yılda en az 300 milyon dolar yatırım yaparak denizi temizleyecek, limanın donatımlarını yenileyecek, rıhtımı uzatacak.
Global liderliğindeki konsorsiyum teminatı yakıp işi bırakınca, ihalede
1 milyar 270 milyon dolar teklif eden, ikinci sıradaki firma Çelebi Holding'e
teklif yapıldı. Çelebi Holding'in de teminatı yakarak çekilmesi bekleniyor.
İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş ile Ege Bölgesi Sanayi Odası Başkanı Ender Yorgancılar'ın İzmir Limanı için yeni bir model önerileri var. Diyorlar ki, özelleştirme yerine yap-işlet- devret modeline geçilsin. İzmir'deki meslek kuruluşlarının oluşturacağı konsorsiyuma 300 milyon dolarlık yatırımı gerçekleştirme şartıyla işletme hakkı belli bir süre için verilsin.
Ege Bölgesi sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi Kenan Yavuz ise soruna farklı bir açıdan yaklaşıyor. İzmir Limanı turistik gemiler için geliştirilsin. Taşıma amaçlı gemiler için Nemrut ve Çandarlı körfezlerindeki limanlar kullanılsın diyor..
Kenan Yavuz diyor ki, "Alsancak limanına kilitlenmiş olan tartışmalar nedeniyle Nemrut ve Çandarlı körfezlerinin potansiyeli unutulmakta, İzmir limanının en az 5 katı potansiyele sahip bu doğal limanlar gölgede kalmaktadır.
Nemrut körfezi ülkemizin en önemli sanayi bölgesi olan Aliağa ilçesindededir.Körfezde Petkim limanı ile birlikte 6 adet liman ve iskele bulunmaktadır.Halen bu körfezde bulunan liman ve iskelelerde 2009 yılında 17 milyon ton sıvı ve katı yük elleçlemesi yapıldı.
Nemrut körfezi 100 milyon ton yük elleçlemesine müsait bir potansiyeli temsil etmektedir.
İzmir şehir merkezine sadece 50 km uzaklıktadır.
Tıkanan Marmara denizi ve boğaz trafiğini dikkate aldığımızda, Bursa, Manisa, Balıkesir, Denizli sanayilerinin kara ve demiryolları ile Aliağa ve Çandarlı lojistik merkezlerine bağlanması halinde Doğu Akdeniz ve Ege denizinin en büyük lojistik merkezinin oluşması işten bile değildir.
Özellikle Nemrut körfezinin, İzmir körfezindeki derinlik problemi yoktur. Potansiyel olarak üçüncü kuşak olarak tanımlanan Post-Panamax,VYCC ve ULCC tipi gemilerin dahi girebileceği kapasiteye sahiptir.
Halbuki İzmir limanını kullanması gereken büyük konteyner gemileri önce Yunanistan limanlarına yanaşarak daha küçük gemilere bölünmekte, ardından Türkiye limanlarına girebilmektedirler.
Nemrut körfezinin potansiyelini harekete geçirmek için Petkim limanının kapasitesi 1 milyon TEU konteyner ve 20 milyon ton sıvı yük elleçleme yapacak şekilde yükseltilmektedir. Nemrut körfezinde 6 liman daha vardır.
Nemrut ve Çandarlı körfezlerini Demiryolu ve karayolları ile daha etkin bir şekilde bağlayarak hem İzmir'i ve hem de Marmara denizi ile boğazlarımızı rahatlatmak, kıtalararası taşımacılık için bir transfer merkezine dönüştürmek ve böylece gerçek anlamda bir lojistik merkezi haline getirmek mümkündür.
Bu büyük master plan içinde; İzmir limanı bir turizm limanına dönüştürülebilir ve böylece İzmir ve Çeşme turizm potansiyelini destekleyecek hem lojistik ve hem de kentsel dönüşüm anlamında muhteşem bir yapılanma gerçekleştirilebilir."
Kenan Yavuz'un İzmir'im liman projesine farklı yaklaşımını özetleyerek Sayın okuyucularıma sunuyorum.
Kaynak: Dünya