AB TİCARETİ KÜL OLDU

İzlanda'daki yanardağın püskürttüğü kül, dünyanın en büyük ihracatçısı olan AB ticaretini baltaladı. Avrupa'ya havayoluyla giriş çıkış imkansız hale geldi. Ticaretin yüzde 40'ının yapıldığı havayolunda yaşanan aksama, mal ticaretini kara, demir ve denizyoluna kaydırdı. Havayolu şirketleri zora girdi. Günlük zarar 200 milyon Euro. Kül bulutunun havacılığa faturasının 11 Eylül'den ağır olması bekleniyor. AB Komisyonu acilen toplanabilir. Havada yaşanan sorunun küresel ekonomiyi olumsuz etkileyebileceği belirtiliyor. Patlama Türk ihracatçısını da olumsuz etkiledi. Bazı ihracatçılar Avrupa'dan geri dönemedi. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, "İhracatçılarımız büyük bir sıkıntı ve kaos içinde" dedi. DEİK Başkanı Rona Yırcalı ise işadamlarının dönebilmesi için Türk acentelerinin biraraya gelmesini istedi. Hava trafiğini vuran volkanik küller, kara ve deniz taşımacılığının yüzünü güldürdü. Ancak olumsuz etkinin sürmesi halinde kara ve denizde kaos yaşanabileceğine dikkat çekiliyor. Uzmanlar, ticaretin karaya kaymasının trafiği felç edebileceğini ve navlun artışına neden olabileceğini belirtiyor. Avrupa'ya yolcu taşıyan otobüs işletmeleri ise talep patlaması yaşadı. Otobüslerde çarşamba gününe kadar boş yer yok, bir hafta sonraya rezervasyon yapılıyor. Bazı Avrupalı işletmeler araç kiralayarak elemanlarını geri çağırıyor. Bu arada TÜSlAD'ın ABD gezisi kül nedeniyle ertelendi. Otobüslerin kül bulutu nedeniyle yaşadıkları talep artışı THY'nin patlamadan bu zamana kadar iptal ettiği sefer sayısı Altı gündür devam ederken 'kül çilesi' havacılık sektörünü ve küresel ticareti tehdit ediyor. İzlanda'da yanardağ patlaması sonucu oluşan kül bulutlarının havayolu şirketleri ve ekonomi üzerindeki etkisinin 11 Eylül terör saldırılarından daha ağır olabileceği belirtiliyor. Havayolu şirketleri her gün 200 milyon Euro kaybederken, dünyanın en büyük ihracatçısı ve Çin'in en büyük müşterisi Avrupa'da ticaret büyük bir darbe aldı. İzlanda'daki yanardağın püskürttüğü kül yüzünden oluşan kül bulutunun havacılık sektörüne getirdiği ekonomik yük, 11 Eylül terör saldırılarından daha ağır olacak. 'Efyallayökü' yanardağından yükselerek Kuzey ve Orta Avrupa hava sahasını etkisi altına alan, havalanlannın kapanmasına neden olan ve 70 bine yakın uçuşun iptal edilmesine yol açan kül bulutu, krizi yeni atlatmaya başlayan havacılık sektörüne ağır bir darbe indirirken, dünyanın en büyük ihracatçısı ve Çin'in en büyük müşterisi olan Avrupa'nın ekonomisini de tehdit etmeye başladı. Avrupa'nın üzerinde dolaşan kül bulutunun etkisinin 11 Eylül'den bile ağır olacağı tahmin ediliyor. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) Başkanı Giovanni Bisignani, uçuşların iptal edilmesinin havayolu şirketlerine günlük maliyetinin 250 milyon dolar (200 milyon Euro) bulduğunu bildirdi. Daha önceki tahminler günlük maliyetin 200 milyon dolar olduğu şeklindeydi. Bisignani, Avrupa hükümederinin volkan krizine müdahale etmekte geç kaldığını ve krizin havacılık sektörüne etkisinin, ABD'de havaalanlarının 3 gün kapalı kalmasına neden olan 11 Eylül terör saldırılarından daha ağır olacağını belirtti. IATA, havayollarında 70 bine yaklaşan uçuş iptalleri nedeniyle, günlük zararın haftasonuna kadar süreceğini, havaalanında kalan yolcuların bakımı ile yeni rotanın maliyetlerinin de buna dahil olmadığını kaydetti. Bisignai, Avrupalı otoritelere havasahalarının güvenli şekilde açılması için acil şekilde harekete geçmeleri çağırışı yaparken BM'nin havacılık organı Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü'nün bir toplantı yapmasını istedi. Havayolu şirketleri uçuşlardan kaynaklanan kayıplar yaşarkan, diğer yandan hisseleri de değer kaybediyor. Yatırımcının havacılık şirketlerine ilişkin kaygıları dün de sürdü ve Avrupa'nın en büyük havayolu şirketlerinden Air France KLM'nin hisseleri yüzde 7 değer kaybederken, British Airways yüzde 3.11 düştü. Alman havayolu şirketleri Lufthansa ve Air Berlin'in hisselerinde de sürt düşüş vardı. Havalık sektörünün karşı karşıya kaldığı kriz Avrupa Komisyonu'nu harekete geçirdi. Avrupa Komisyonu'nun rekabetten sorumlu üyesi Joaquin Almunia, Uçuşları iptal edilen binlerce kişi havaalanlarında geceliyor. Hava sahasının kapalı olması, Asya-Pasifik ülkelerini de etkiliyor. AB hükümetlerine volkanik kül bulutları nedeniyle gelirleri ciddi derecede zarar gören havayollarına yardım etmeleri için izin verilebileceğini söyledi. Almunia katıldığı bir konferansta yaptığı konuşmada, "Eğer üye ülkeler devlet yardımı sağlamak istiyorsa ve devlet yardımı için öngörülen koşullarda eşitlik söz konusu ise biz de 11 Eylül sonrası oluşturulan çerçeveye benzer bir yapıyı düşünmeye hazırız" dedi. Bu arada, İngiliz Havayolu şirketi British Airways, volkanik kül bulutunun verdiği zarar tatmin etmek üzere, Avrupa Birliği'nden (AB) mali kurtarma paketi istedi. British Airways, kül bulutunun havasahasını kapaması nedeniyle gerçekleştiremediği uçuşlar nedeniyle, İzlanda'daki yanardağın patladığı geçen haftadan buyana her geçen gün 30 milyon dolar zarar ettiği bildirdi. İzlanda'daki yanardağ patlamasının havacılık sektöründe yaşattığı ikinci 11 Eylül korkusu, Avrupa ekonomisine yansıyacak gibi görünüyor. Analistler, havayolu şirkederinin kolay kolay geri gelmeyecek kayıplar verdiklerine dikkat çekerken, hava trafiğindeki aksama ithalat ve ihracata da darbe indirdi. Avrupa, dünyanın en büyük ihracatçısı ve aynı zamanda ikinci büyük ithalatçısı konumunda. Axa Grubu'nun baş ekonomisti Eric Chaney, Wall Street Journal Gazetesi'nde yer alan açıklamasında, Avrupa'nın Çin'in en büyük müşterisi olduğuna dikkat çekerek, "Ticaret, resesyondan çıkışta küresel ekonominin en önemli itici gücü oldu. Avrupa'nın havacılık sektöründe devam eden bu sorun, küresel ticareti de baltalayacaktır. Bu da zaten kırılgan olan ekonomik toparlanmaya zarar verebilir" dedi. Bölge ticaretinin darbe alması yeni resesyondan çıkan Avrupa ekonomisinin yılın ikinci çeyreğinde hız kesmesine neden olabileceği ifade ediliyor. Danışmanlık şirketi Ernst and Young, havada yaşanan sorunlar dahil edilmediği zaman bile Euro Bölgesi'nin bu yıl yüzde 1 büyüyeceği tahmininde bulunmuştu. Şimdi ise analistler, büyümenin zarar görebileceği uyarısı yapıyor. AB Ticaret Komiseri Gucht da, kül bulutunun devam etmesi halinde bunun AB ekonomisi üzerinde ciddi etkileri olacağını söyledi. Kül bulutu IMF-Yunanistan görüşmelerini erteletti Yunanistan'a yardım paketi konusunda dün Atina'da başlaması planlanan görüşmeler ertelendi. Görüşmelerin ertelenmesine volkanik küller yüzünden Avrupa'da birçok havaalanının kapalı olmasının neden olduğu belirtildi. Maliye Bakanlığı "koşullar izin verirse" görüşmelerin yarın yapılacağını açıkladı. Atina'da yapılacak görüşmelerde Yunan hükümeti, AB Komisyonu, ECB ve IMF, "üç yıl süreli paket" konusu ve istemesi halinde Euro Bölgesi ülkeleri ile IMFnin, Yunanistan'a finansal yardım sağlanması konusu ele alınacak. İzlanda'daki yanardağın püskürttüğü kül tabakası nedeniyle uçak seferlerinin iptal edilmesinin yarattığı kaos, birçok Avrupa ülkesinde demiryolu şirketlerinin işine yaradı. Almanya, Avusturya ve Paris ile Londra arasında sefer yapan Eurostar treni gibi, birçok demiryolu şirketi, büyük ölçüde artan yolcu sayısı nedeniyle ek tren seferleri koydu. . Avusturya demiryolları şirketi ÖBB'nin yayınladığı rakamlara göre, günlük yolcu sayısı 10 bin artarken, Almanya'ya ek seferler yapıldı. . Viyana üzerinden Budapeşte-Münih seferini yapan yolcu treninde tek bir boş koltuk bulunmadığı kaydedildi. . Paris ile Londra arasında çalışan Eurostar trenlerine 80 bin ilave yolcu için ek seferler konacağını belirttiler. . İspanya; Fransız ve İngiliz turistlere deniz, kara ve demir yoluyla ulaşım kolaylığı sağlamaya çalışıyor. Özellikle Latin Amerika, ABD ve Afrika'ya giden İngilizlerin İspanya üzerinden ülkelerine dönmeleri için çalışmalar yapılıyor. Havayolu ulaşımına kül bulutu engeli demiryollarının işlerini arttırırken, kiralık otomobillere de büyük talep oldu ve özellikle havaalanlannda kiralık araba bulmak sorun haline geldi. Taksi şoförlerinin de işleri artarken, taksi duraklarında uzun kuyruklar oluştu. Avrupa'da hava ulaşımını felç eden volkan patlaması, Türkiye'de tatil için bulunan turistler ile eğitim ve ticaret gibi nedenlerle yurtdışına çıkması gerekenleri olumsuz etkiledi. Kalış süresi dolan bazı turistler otobüslerle dönmeye çalışırken, kalanlar ücretsiz olarak ağırlanıyor. Tüm seferleri dolan otobüs şirketleri yarına kadar yeni yolcu kabul etmiyor. İzlanda'nın 5'inci büyük buzulu altındaki volkanın patlamasıyla Avrupa semalarını kaplayan kül bulutu neredeyse tüm kıtanın hava ulaşımını felç etti. Havacılık sektörüne kara bulut gibi çöken volkanik küller, Türkiye'de ise Avrupa'ya otobüs seferleri düzenleyen şirketlerin yüzünü güldürdü. Ülkelerine dönüş tarihi gelen Avrupalı turistler uçak bulamayınca otobüs firmalarına yöneldi. Vatandaşlarını hiç olmazsa karayoluyla ülkelerine ulaştırmak için konsolosluklar da devreye girdi. Talep patlaması yaşayan otobüs şirketleri ellerindeki tüm otobüsleri kullanmalarına rağmen çarşambaya kadar yeni yolcu kabul edemiyorlar. Yurtdışına sefer düzenleme yetkisi olan firmaların tamamında yer kalmadığı belirtiliyor. Şu anda yaklaşık 15 bin turistin otobüs şirketleri kanalıyla ülkesine dönmek için girişimde bulunduğu ancak yer bulamadığı ifade ediliyor. Avrupa'ya en çok düzenli sefer düzenleyen Metro Avrupa şirketi, yer yokluğundan dolayı sadece dün bin kişilik talebi "Çarşamba gününden önce kabul edemiyoruz" diyerek geri çevirdi. Avrupa ülkelerinin konsolosluklarının yanı sıra otel ve seyahat acenteleri de otobüs şirketlerini telefon yağmuruna tutuyor. Antalya ve Bodrum başta olmak üzere güney sahillerinde tatillerini tamamlayan turistlerin ülkelerine göndermeye çalışan otel ve seyahat acenteleri müşterilerinin transferini sağlamak için yoğun çaba gösteriyor. Otobüslerde yer bulabilen otel ya da seyahat acenteleri müşterilerini İstanbul'a aktararak oradan Avrupa'ya ulaşmalarım sağlamaya çalışıyor. Öger Tur Yönetim Kurulu Başkanı Vural Öger, Antalya bölgesinde, ülkelerine dönemeyen yaklaşık 5 bin Alman turisti kendi otellerinde ücretsiz ağırladıklarını söyledi. Öger Tur'la Antalya bölgesine gelen ve 450 otelde konaklayan Alman turisderden kalış süreleri dolanları kendilerine ait Kemer'deki Majesty Otellerinde ağırlamaya başladıklarını ifade eden Öger, şöyle konuştu: "Alman müşterilerimizi ücretsiz kaldıkları otelden alarak kendi otellerimizde misafir ediyoruz. Bu kişileri elimizden gelen en iyi şekilde ağırlıyoruz. Ücretsiz konaklattığımız turisderin kişi başı günlük maliyeti 25 Eurodur. Bütün bu masrafları Öger Tur olarak karşılıyoruz. Türkiye'nin imajına zarar gelmemesi için mücadele ediyoruz." Tüm otobüs seferleri doldu Uluslararası Anadolu ve Trakya Otobüsçüler Derneği yetkilileri, Türkiye'den Avrupa ülkelerine yapılan tüm otobüs seferlerinin dolduğu, firmaların ellerindeki tüm otobüsleri kullanarak ek seferlerle talebe yetişmeye çalıştığı, buna rağmen talebin karşılanamadığını belirtti. Özellikle Antalya ve Öodrum başta ofmak üzere tatilleri biten turistierden büyük talep aldıklarını söyleyen otobüs işletmecileri, Belçika, Hollanda, Almanya konsolosluklarının da vatandaşlarım ülkelerine en kısa sürede göndermek için otobüs şirketleriyle temasta olduğu bilgisini aktardılar. Avrupa seferlerinde talebin cumartesi yoğun olarak artmaya başladığını söyleyen dernek yetkilileri, dün Bulgaristan'ın da hava sahasını kapatmasıyla talebin patladığını ve seferlerin yetersiz kaldığım vurguladılar. 20 otobüstük talebi geri çevirdik Avrupa'ya en çok sefer düzenleyen şirket olan Metro Avrupa'nın İşletme Müdürü Turgay Kama, sadece bugün(dün) 20 otobüslük bir talebi geri çevirmek zorunda kaldığını, bunun da 50 kişiden bin kişinin yer bulamamış olduğu anlamına geldiğim belirterek, şu bilgileri verdi: "Biz normal olarak Bulgaristan ve Yunanistan'a düzenli hat olarak çalıştığımız için öncelikle bu hatlara ek seferler koyduk. Turistler bu ülkelerden tren ya da karayolu ile ülkelerine devam ediyorlar. Elimizdeki fazla araçlarla da seyahat acentelerinin otellerdeki müşterilerini araç kapasitemiz oranında Hollanda, Belçika ve Almanya'ya 2 gündür sefer düzenlemeye başladık. Bu ülkelere grup taşımacılığı yetki belgemiz olduğu için düzenli seferler yapamıyoruz. Şu anda turizm acentelerinin tatilleri bitmiş müşterilerini grup taşımacılığı yetki belgemizle araç kapasitemiz oranında Avrupa'ya taşıyoruz. Talepteki artış sürüyor. Antalya, Bodrum otellerinden çok talep geliyor ama araç kapasitemizi aştık. Bugün bin kişiyi geri çevirmek zorunda kaldım. Şu anda elinde yurtdışı sefer düzenleme yetkisi olan bütün firmaların araçları full dolu. Benim çarşamba gününe kadar, araçlarım gelmediği müddetçe taleplere cevap veremiyor Havadaki kaosun şimdilik yolcu taşımalarını etkilediğini belirten kargo sektörü yetkilileri ise, krizin uzaması durumunda kargo taşımacılığında da sorun yaşanabileceğini belirtiyor. Izlanda'daki yanardağ patlamasından bu yana Türk Hava Yolları'nın (THY) iptal ettiği sefer sayısının 600'e yaklaştı. THY Basın Müşaviri Ali Genç, Orta ve Kuzey Avrupa'da birçok ülkenin hava sahasını kapatması nedeniyle THY'nin bu ülkelere yapması gereken 600 civarında seferinin iptal edildiğini kaydetti. Avrupa'da hava sahası açık ülkelere yapılan THY seferlerini artırarak, Avrupa'da hava sahası kapalı olan kentlere gidecek yolcuları taşıdıklarını ifade eden Genç, bu amaçla toplam 70 ek sefer düzenlendiğini belirtti. Bu arada, yanardağ patlaması nedeniyle İstanbul Atatürk Havalimanı'nda mahsur kalan yolcuların bagajları da uçuşların yapılamaması nedeniyle Dış Hatlar Geliş Terminali'nde adeta "bagaj dağları" oluşmasına yol açtı. Yetkililer, uçuşların başlamasıyla bekleyen yolcularla birlikte bu yığılmanın da ortadan kalkacağını kaydetti. Bugün Norveç ve Belçika konsolosluklarından aradılar. Onlar da sorunu aşmak için devreye girdi. Şu anda yaklaşık 15 bin turistin ülkesine dönmek için bilet aradığını tahmin ediyoruz." "Kargolar demiryoluna kayabilir" İzlanda'daki yanardağ patlamasının ardından hava sahasını felç eden kül bulutlan kara ve deniz yolu taşımacılarının yüzünü güldürdü. Avrupa'daki birçok kargo şirketi taşımaları karayoluyla gerçekleştirmeyi deniyor. Konuyla ilgili gazetemizin sorularım yanıtlayan U.N RO-RO İşletmeleri Genel Müdürü Cemil Bayülgen kendileri açısından henüz bir talep artışı gerçekleşmediğini ancak, yaşanan bu durumun uzaması halinde mutlaka kendilerine de olumlu bir yansıması olacağı görüşünde. Bayülgen, deniz taşımacılığı açısından hava trafiğinde yaşanan aksaklığın yolcu taşımalarına daha fazla yansıyacağım, Türkiye'de deniz yolcu taşımacılığı yaygın olamadığı için araşın daha çok kara ve demiryollarında olabileceğini dile getirdi. "Karayolunu da etkileyebilir" Maersk Genel Müdürü Kemal Özbiçer ve CMA CGM Genel Müdürü Konstanten Şonef, konteyner taşımacılığında henüz bir talep artışı gözlemlemediklerini ancak, ilerleyen günlerde bunun söz konusu olabileceğini söyledi. Omsan Lojistik Operasyon Müdürü Hakan Erenoğlu ise, kara ve demiryollarında yolcu taşımacılığı açısından artışın kaçınılmaz olacağını, yük taşımacılığında ise büyük değişiklikler olamayacağı görüşünde. Öte yandan uzmanlar volkanın olumsuz etkilerinin devam etmesi halinde, kısa vadede özellikle kara taşımacılığına yansıyan olumlu etkinin tersine dönerek, kara ve denizde de kaosa dönüşebileceği kanısında. Kara ve demiryolundaki artışın trafiği felç edeceği ve navlunların da artmasına neden olabileceği tahmin ediliyor. Bu durumun birçok sektöre olumsuz yansıması bekleniyor. Havayolu ulaşımının aksaması üzerine TNT Ekspres, gönderilerini Avrupa Karayolu Ağı ile adreslere ulaştırmaya başladı. TNT Avrupa Karayolu Ağı, uçak ile sağlanan hizmetlerin tümünü karayolu ile sağlıyor. Belirli transit aktarma merkezleri ile gönderilen Avrupa içinde gideceği ülkelere ulaştırılıyor ve o ülkede gümrük işlemleri TNT tarafından yapılarak adrese teslim ediliyor. TNT Ekspres bu hizmeti ile Türkiye'de ilk olma özelliğim taşıyor.

Kaynak: Dünya