Nisan ayı ihracatımızı yorumlamakta bu kez geç kaldım.
İstedim ki, ilgililer önce eteklerindekileri bir döksünler, ben de sonra yazayım.
Bilindiği gibi 1 Mayıs Cumartesi günü TİM nisan ayı ihracat verilerini açıkladı.
2009 yılına göre yüzde 25,4 artan nisan ayı ihracatımız bana göre sevindirici veriler veremedi.
Beklentim mart ayı performansına bakarak 10 milyar dolar ihracattı ama olmadı.
Hatta mart ayının 132.4 milyon dolar gerisinde kaldı.
İlk çeyreğe göre sadece yüzde 9,80 artış gösterdi ama 12 aylık döneme göre yüzde 8,59 azaldı.
Ama sizler geçen yılki nisan ayı ihracatı ile mukayese yapılarak, ihracatımızın yüzde 25,4 arttığı haberlerini dinlediniz, "Çin Seddi'ni aştık" türünden hamasi başlıklar okudunuz.
Küresel krizin göbeğindeki 2009 yılı nisan ayında 7.5 milyar dolar olan ihracatımıza bakarak bu yılki 9.4 dolar rakamı ile mukayese edilirse aritmetik olarak "İhracatımız yüzde 25.4 arttı" diyerek atıp tutarız.
Bu tür atıp tutma konuyu bilmeyenlere "Vaaay ihracatımız amma da artmış" dedirtse de konuyu iyi bilenlere ‘kandırıkçılık' manası dışında bir şey ifade etmez.
Öyle ya, bir önceki ay 9 milyar 569 milyar dolar olan ihracatımız 132.4 milyon dolar gerilemişse, 2009 yılı son 3 ayının ortalaması olan 9.5 milyar doların altına düşmüşse, 2010 yılı ilk çeyreğine göre sadece yüzde 9,80 artmış ama 12 ay bazında yüzde 8,59 azalmışsa nisan ayı ihracatımız iyi mi gitmiştir, geri mi dönmüştür düşünmeliyiz.
Ayrıca, ilk 4 ayın toplamında 120 milyar dolar/yıl hedefinin 5 milyar dolar gerisinde kalınmıştır ki bu açık böylesi durağan, hatta gerileyen bir tabloda kapatılabilir mi, yoksa daha da artabilir mi konularında endişeye düşeriz. Üstelik aynı dönemde ithalat daha hızlı artıyor ve dış ticaret açığımız büyüyorsa.
Dahası, 28 günlük seyirde yaklaşık 300 milyon dolar/gün ortalamasında seyreden ihracatımızın son 2 günde coşarak 585 milyon dolar/gün ortalamasına çıkmasına şaşar kalırız.
İhracatımızın beklendiği gibi gitmediği ayların son günlerinde dikkati çeker kayıt rakamlarına ulaşmasını TİM bir şekilde izah edebilir ama bu karmaşık yapıya son aylarda TÜİK verileriyle uyum sağlayamıyor olması da eklendiğinde hayli güvendiğim bu kuruma şüphe ile bakmama neden olur.
Bir konuya daha değinmekte fayda var.
Aylık ihracat verilerini yorumlarken genelde bir noktayı gözden kaçırmaktayız.
Örneğin, nisan ayı veya diğer aylar ihracat rakamları, evet fiilen o ay veya aylar içerisinde gerçekleşmiştir ama maliyetlerin yapıldığı, kurların dikkate alındığı, fiyatların verildiği ve siparişlerin alındığı aylar fiili ihraç tarihlerinden 2 ay önceki ekonomik şartlarda yapıldığı aylardır.
Demem o ki, nisan ayı ihracat verileri şubat ayı piyasa şartları, kur durumları ve ekonomik şartlarına göre yapılmış olup nisan ayı değerlerini değil, 2 ay önceki durumumuzu göstermektedir. Gerçek nisan ayı piyasa ve ekonomik verilerini haziran ayı ihracat verilerini yorumladığımızda alacağız.
Gelin, bir de 2009 yılı nisan ayındaki dolar ve euro kurlarına ve paritelerine bakalım.
2009 Nisan ayı dolar/euro parite ortalaması 131.95 iken bu yıl nisan ayında 134.43 olarak gerçekleşmiş. Paritede yüzde 1,95 oranında küçük bir değişim olmasına karşılık kurlarda ciddi oynamalar var. 2009 Nisan ayı dolar kuru ortalaması 160.15 TL iken bu yıl nisan ayında yüzde 8.25 oranında kayıpla 148.65 TL'ye gerilemiş. Euro 2009 Nisan ayında 211.31 TL iken bu yıl yüzde 5,60 oranında düşerek 199.82 TL olmuş. Kurlar bir anlamda parite dalgalanmasında değil güçlü TL hesabına yönelik değiştirilmiş ve kurlardaki bu olumsuz değişimler elbette nisan ayı ihracatımızın şekillenmesinde önemli faktörler oluşturmuş.
Nisan ayı ihracatımızın yüzde 51'ni ilk 10 ülkeye yapmışız. İlk 4 Avrupa Birliği ülkesi ve tabii başta Almanya var. Euro pazarındaki sarsıntıya rağmen ihracatımızdaki ilk 4 AB ülkesi ve ortalama artış oranı yüzde 36,5. Amerika yüzde 45 oranındaki artış ile dikkati çekiyor.
Otomotiv ve hazırgiyim/konfeksiyon sektörleri ihracatları her ne kadar mart ayının gerisinde kalsalar da yine de ilk ikideki yerleri değişmedi. Kimya ve demir-çelik sektörleri ihracatları bir milyar doları aşan, ancak mart ayına göre pek ciddi artış sağlayamayan diğer lider sektörler. Eksi oran gösteren sektörler tütün ve yeni ihracatçı birliği olan gemi ve yat ihracatçıları. Madencilik yüzde 101 oranındaki artışı ile güçlü bir ivme yakalamış. Aylardır kötü giden demir çelik ürünleri yüzde 11 oranında da olsa artış eğiliminde. Her ay olduğu gibi yine ilk 6 sektör genel ihracatımızın yüzde 65,35'ini gerçekleştirmiş.
Görüldüğü gibi lider 6 sektör bu ay yavaşlamış veya önceki ayın ya gerisinde kalmış ya da küçük bir fark ile arttırabilmiş ve nisan ayı ihracatımız 9.4 milyar dolar olmuş.
Şimdi mayıs ayına bakacağız.
Geçen yıl 7 milyar 354 milyon dolar olan mayıs ayı ihracatımızın bu yıl 9.5 milyar dolar duvarını aşmasını diliyorum. Diliyorum ki, ihracatımızın mukayesesini geçen yılın en düşük ayı verileri ile değil, bu yılın mart ve nisan aylarının yükselen değerleriyle yaparak gerçekleri konuşabilelim.
Kaynak: Referans