Uzakyol Kaptanı Umur Uğurlu, geleceğin konteynır gemilerini kaleme aldı. Uğurlu, daha ekonomik ve büyük gemilerin zorunlu hale geleceği görüşünde.
2004’teki 39,3 milyar dolar olan dünyadaki milli gelirin 2030’da %240 artışla 94,3 milyar dolar olacağı hesaplanıyor. Aynı şekilde 2004’teki 6,5 milyar kişi olan dünya nüfusunun 2030’da 11,5 milyar olacağı varsayılmaktadır.(1) Buna paralel bölgesel olarak bu gelirin %74,5’una Kuzey Amerika – Doğu Asya (Çin) ve Hindistan’ın sahip olacağı prejeksiyon açıkça göstermektedirki ana ticaret bu üç ana sacayağı üzerinde gerçekleşecektir.
Bu, okyanus aşırı deniz taşımalarının artmasını , daha büyük tonajların hem çevreye duyarlı hem ekonomik daha büyük gemilerle taşınmasını zorunlu hale getirecektir. Zaten 2000’lerin başlarında büyük olarak ifade edilen 8000 teu’luk konteyner gemilerinin yerine 2006’dan itibaren inşa edilen 13.000 – 14.000 teu kapasiteli 400m. uzunluğa ulaşan konteyner gemileri bunun habercisidir. (2) Kore STX tersanesinde ise 450m. uzunluğa sahip 22.000 teu’luk gemilerin dizaynlarının olduğu bilinmektedir. ( bu gemi ile konteyner başına %40 ucuza taşıma amaçlanmaktadır )
2008’de petrol fiyatlarının tavan yapmasıyla bu noktada akla gelen; konvansiyonel olarak adlandırılan konteyner gemilerindeki sarfiyatları ve meydana gelen hava kirliliğini minimize edecek projelerin nasıl geliştirileceği sorusudur.
Greenship olarak adlandırılan yeni dizayn gemi makinelerine sahip 8.500 teu konteyner gemilerinde 26,5 knot süratle giderken günlük 236 ton HFO yakıt sarfiyatının 283 ton HFO sarfiyatına denk geldiği hesaplanmıştır. Bu kaba hesaplarla yıllık 5350 metrik tonluk yakıt avantajı ve %8 - %10 arası Co2 salınım azalmasıdır. (3)
Bu konudaki en iddalı çalışmalardan biri Super Eco Ship 2030 prototipidir. Co2 salınımının %69 azaltılmasını amaçlayan projedeki en büyük yenilik yakıt için Fuel Cell (LNG) ve ilave olarak güneş ve rüzgar enerjisinin kullanılmasıdır.
Fuel cell olarak adlandırılan yakıt pilleri yakıtta depolanan kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren sistemlerdir. Yakıt pilleri doğrudan kimyasal enerjiyi elektriğe dönüştürdükleri için enerji bakımından yanmalı motorlara göre oldukça verimlidir. Yakıt pilleri mekanik olarak idealdir ve tüm yapı katı parçalardan oluşabilir yani hareketli parça olmaksızın üretilebilir. Bu sayede güvenilir ve uzun süre dayanabilen yakıt pili sistemleri üretilebilmesini sağlar. Hareketsiz parçalardan oluşması aynı zamanda yakıt pillerinin sessiz çalıştığı anlamına gelmektedir ki bu da çok önemli bir özelliktir. Bunun yanı sıra Nox, Sox gibi zararlı emisyonlar ya da parçacık emisyonları hemen hemen yoktur.
Gerçi modern seyirde rüzgarın kullanılması çok yeni proje değildir.Yelkenli döneminden esinlenilen tarzda hem makine hem yelkene sahip gemi dizaynları ya da son yıllarda gemi inşa de ses getiren SkySails projesi bunlara örnektir.
Genelde bu sistemler 3 – 8 beaufort rüzgarda abranmaya müsait olup ana makine ile hibrit olarak kullanılabilecek yapılardır.Ortalama yıllık kullanımda %10 – 35 arasında yakıt sarfiyatını amaçlamaktadır. (4) Ancak işletme zorlukları ve bakım tutum maliyetleri çıktığı ilk zamanlardaki heyecanını koruyamamasına neden olmuştur.
Sonuç olarak büyük tonajlardaki daha çevreye duyarlı ve ekonomik gemi işletmeciliği yakın geleceğin önemli unsurlarından olacaktır. Özellikle rekabete açık olan konteyner ve bulk carrier marketinde karlılığı arttırmanın yolu maliyeti kısmaktan geçtiği için operatörler maliyeti düşürecek her yolu deneyecektir. Bunların başında ise gemi yakıtı , personel giderleri , sigorta giderleri , gemi bakım tutum giderleri ön sıralarda yer aldığından bu kalemlerde yeni fikirler her zaman ilgi çekici olacaktır.
Umur UĞURLU
Uzakyol Kaptanı
Denizyolu Lojistik Yöneticisi
umurugurlu@umurugurlu.com
Kaynaklar:
(1) World Acedemy / Global Trends 2030
(2) Emma Maersk / MSC Daniela
(3) Greenship of the Future / Concept Study - Odense Steel Shipyard Ltd / Dec’2009
(4) Sky Sails
Aktüeldeniz