Ortadoğu'da yaşanan siyasi ayaklanmalarla petrolün 117 dolar seviyelerine kadar çıkması akaryakıt sektöründe endişe yarattı.
Akaryakıt sektörü, Libya olaylarının ardından petrol fiyatlarındaki artış nedeniyle benzinin 5 TL'ye çıkabileceği endişesiyle "Benzinin vergisinde tahliye planı" istiyor.
Sektör uzun bir süredir yüksek vergi yükü nedeni ile sıkıntı yaşıyor. Dünyanın benzin ve motorine en fazla vergi uygulayan ülkesi olan Türkiye'de son dönemde fiyatların bayi karları nedeniyle yüksek olduğu iddialarına, "İşte indirdik, fiyatlarda bir değişiklik yok. Kalıcı çözüm vergide" diyen sektör temsilcileri özellikle motorin ile 10 numara yağ, benzin ile de gaz arasındaki vergi dengesizliğinin giderilmesini istiyor.
Türkiye Akaryakıt Bayileri Petrol ve Gaz Şirketleri İşverenler Sendikası (TABGİS) Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Şüküroğlu, sektörün beklentilerini şu sözlerle dile getirdi:
"Artık bu tedbir bir tahliye kararı gibi alınması kaçınılmaz bir karar halini almıştır. Zira gidişat altından kalkılamaz bir hal alacaktır. Çünkü mesele ülke boyutunu da aşmış bölgesel hatta global bir sorundur. Durum olağanüstüdür ve tedbir kademeli olarak şimdiden alınmazsa domino etkisi ile yuvarlanan Ortadoğu'nun yaratacağı petrol sorunu yaza varmadan benzinin fiyatını 5 TL'ye kadar çıkarabilir."
Yapılan hesaplamaya göre petrol fiyatının 200 doları bulması ile Türkiye'de benzinin 5 TL seviyesine oturabileceği belirtiliyor. Şüküroğlu, "Benzin fiyatının yüzde 23-24'ü petrolle ilgili. Libya'daki olayların Akdeniz piyasasında karışıklığa yol açması ile petrol fiyatının 220 doları bile bulabileceği öngörüleri var" şeklinde konuştu.
Petrolde her artış fiyata katlanarak ekleniyor
Şüküroğlu, gelişmelerin toplanan vergi gelirlerini de etkileyeceğini belirterek şöyle devam etti:
"Benzinin fiyatı 4 TL'ye ulaşana kadar hep dağıtım payı ile ilgiliymiş gibi gösterildi. Şimdi promosyonlar kalkıyor, dağıtım payı da aşağı çekildi. Ancak fiyatlardaki artışın önü alınamıyor, çünkü benzindeki her artış vergi yapısı nedeniyle fiyat üzerinde çarpan etkisi yapıyor."
Akaryakıt sektörü vergisel bir yeniden yapılanma talebiyle aylardır Ankara'da temaslarda buluyor, rapor üzerine rapor sunuyor. Sektör sunduğu raporlarda yer alan verilerle şu görüşlerin altını çiziyor:
"Türkiye'de vergi oranları benzinde yüzde 70, motorinde yüzde 60, LPG ve oto gazda yüzde 50, fuel oilde yüzde 30, doğal gazda yüzde 20, kömürde yüzde 0. Benzin motorinden fazla vergilendirilirken, LPG'nin de iki misli üzerinde vergilendiriliyor. Bu yüzdendir ki benzin tüketimi sürekli düşerken, rafineriler üretimlerinin yarısını yok pahasına dışarı ihraç edip, bir o kadar ve daha pahalı bir şekilde ülke tüketiminin yarısı kadar motorin ve ve neredeyse tamamı kadar LPG ithal etmek zorunda kalıyor.
2009 yılından itibaren otogaz tüketimi benzini geçmiştir. Evlerde tüketilen tüp gazın düşük vergilendirilmesini anlayışla karşılamak mümkün ancak taşıtlarda aynı düşük oranı anlamak o kadar kolay değil."
'Ucuz benzin Tüpraş‘ta var'
Mehmet Şüküroğlu, Venezuela'dan ucuz benzin arayışlarını eleştirdi:
"Alınan tüm önlemler artan ham petrol fiyatları ve doların artış hızına bağlı olarak geçici önlemler olarak kalmaya mahkum bir durum. Bunun için de ta Venezuela'ya kadar gitmeye de gerek yok. Venezuela İzmit'te, Karakas Körfez'de, ucuz benzin de Tüpraş‘ta burnumuzun dibinde. Ucuz benzin Tüpraş‘ta 1 TL'ye mevcuttur...
Yapılacak olan benzini yurtdışına 1 TL'ye, yurtiçine 4 TL'ye satmamaktır. Venezuela'ya benzine giderken evdekinden olmak da vardır. TÜPRAŞ'a göre 2010'da üretilen benzin 4 milyon ton iken tüketilen benzin 1,79 milyon ton. Geri kalan 1 TL'ye ihraç ediliyor. Oysa ki, aynı ürün yurt içinde 4 TL'ye satılmaktadır. Diğer taraftan yurt içinde daha ucuz diye tercih edilen LPG'nin yüzde 80'ini benzinden 100 USD/ton daha pahalı bir fiyata ithal ediyoruz."
Akaryakıt sektörünün indirim hesabı
Akaryakıt sektörünün vergide yapılacak düzenleme ile vergi gelirlerinde bir düşüş olmadan fiyatların nasıl dengelenebileceğine dair hesabı şöyle:
- Kademeli olarak litresinde 1,8915 TL ÖTV bulunan benzinin ÖTV'sini kabaca 1 TL'ye düşürür, litresinde 0,7157 TL ÖTV bulunan LPG'nin ÖTV'sini 1 TL'ye yükseltir, litresinde 1,3045 TL ÖTV bulunan motorinin ÖTV'sini 1 TL'ye düşürürsek sonuç olarak toplanacak dolaylı vergi yine 30 milyar TL civarında kalacaktır.
- Vergi düzenlemesiyle benzin tüketimini yükseltir ve şu an ihraç ettiğimiz 2,2 milyon ton benzini de yurt içinde tüketirsek, hem ithalatımızı azaltırız hem de beraberinde döviz kaybımız da azalacağından dolayı cari açık dengemize katkı sağlamış oluruz.
- Yüksek motorin fiyatları nedeniyle kaçak ve hileli akaryakıt ile 10 numara yağdan kaybettiğimiz verginin 2 milyar TL civarında olduğu tahmin ediliyor. Bu düzenlemeyle motorin fiyatlarını düşerse bu kayıp da vergi olarak döner.
Kaynak: Dünya