Avrupa’da 1975 yılından beri gündemde olan, işlevi aynı ancak isimleri farklı olan lojistik köyler, ülkemizde 2005 yılından bu yana, yani 30 sene aradan sonra konuşulmaya başlandı. Son 5 yıldır da üzerinde hararetli çalışmalar yapmaktayız. Lojistik köyler uluslararası ticaretin kapasitesinin artmasından sonra, demiryolu taşımasının payının arttırılması stratejisine bağlı olarak gündeme gelmekte. Kara taşımasının pahalılık, hava kirliliği, çevre kirliliği, trafik sıkışıklığına neden olması, kentsel yük trafiğinin azaltılması gibi amaçlardan dolayı lojistik köyler üzerine yoğunlaşmaya başladık. Kent içindeki OSB’lerin , Serbest Bölgelerin, Limanların, TIR parklarının, Hallerin, Ufak ölçekli eski depoların kent trafiğini olumsuz etkilemesi, bizleri şehir içindeki depolama, araç parkı, konteyner stok alanlarının ve demiryolu terminallerinin şehir dışına taşınması zorunluğu ile karşı karşıya getirmiştir. Şehir içindeki fabrikaların, üretim tesislerinin şehir dışında bu amaçla yapılanmış özel teşvikli, kontrollü bölgelere taşınması için OSB’ler kurduğumuz gibi; lojistiği şehir dışına taşımak için Lojistik Köyler kurmaktayız.
TCDD tarafından gündeme gelen, demiryolu ile yük taşımasının önündeki en büyük engel olan elleçleme alanlarının eksikliği, yük transfer istasyonlarının geliştirilmesi projesi çerçevesinde kurulması planlanan ve kurulmaya başlayan tesisler, önce lojistik köy olarak lanse edilmiş ancak daha sonra bu yapıların amacının demiryolu taşımacılığımızın geliştirilmesinde odaklar olması görülerek, adı farklı yorumlanmaya başlanmıştır. Türkiyede TCDD tarafından yapılmaya başlanan merkezlerin gerçekte demiryolları ile taşınan yüklerin hat değiştirme ve kara taşıması ile intermodal bağlantının sağlanması amacıyla kurulacak bir intermodal terminal olduğu görülmüştür.
Lojistik köyler uluslararası terminolojide OSB’ler gibi farklı operatörler tarafından işletilen ve operatörler tarafından mülkiyetleri kazanılmış tesislerdir. 2009 yılında değişen OSB kanunu gereği, lojistik köy tanımı ülkemizde İhtisas Lojistik Organize Sanayi Bölgesi olarak tanımlanmıştır. Her ne kadar bu kanun Sanayi Bakanlığımız tarafından uygulanmakta ise yapılan iş bir lojistik hizmetidir ve Ulaştırma Bakanlığımız tarafından planlanması, yönetmeliğe bağlanması ve kontrol edilmesi gerekmektedir. OSB kanunu bu yetkiyi Sanayi Bakanlığımıza vermiş ve kanımca hatalı bir yetki uygulaması ile karşı karşıya kalınmıştır. Nasıl TCDD’ninintermodal aktarma merkezleri adını vereceğim tesisleri Ulaştırma Bakanlığımıza bağlı ise İhtisas Lojistik OSB’ler de aynı bakanlığımıza bağlı olmalıdır.
Özel sektör tarafından tek kuruma mülkiyeti bağlanmış Ankara Lojistik Üssü gibi tesisler de lojistik köy kapsamına girmemekte ve bu nedenle adı Lojistik Üs olarak anılmaktadır.
Çeşitli özel kuruluşların da şehir dışında büyük depolama tesisleri, araç parkları, demiryolu terminali şeklinde planladıkları lojistik yapılar da söz konusudur. Bu tip projelerin de lojistik köy yerine lojistik merkez olarak tanımlanması yerinde olacaktır.
Tanımlar üzerinde anlaşıldığı takdirde aynı dili konuşur ve birbirimizi anlarız. Yoksa farklı dili konuşan vatandaşlar haline geleceğiz.
Kaynak: Dünya