Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar, demir yolu taşımacılığındaki aşırı gerilemenin durdurulması gerektiğini bildirdi.
Ekber, yaptığı yazılı açıklamada, demir yolu yolcu ve yük taşımacılığında olağan dışı gerilemeye yol açıldığının altını çizerek, 1950 yılında demir yolu taşıma oranlarının yolcuda yüzde 42, yükte yüzde 78 iken, bugün yolcuda yüzde 1,8’e, yükte yüzde 5,4’e gerilediğini, kara yolu taşımacılığının ise aynı dönemde yükte yüzde 19’dan yüzde 94,6’ya, yolcuda ise yüzde 98,3’e yükseldiğini ifade etti.
Uluslararası istatistiklere göre, Türkiye'nin, 21 Avrupa ülkesi arasında demir yolu ile yolcu taşımada yüzde 2,3 ve yük taşımada yüzde 4,4 oranı ile sondan ikinci sırada olduğunu belirten Ekber, kaynaklarını kara yolları üzerinden uluslararası petrol ve otomotiv tekellerine akıtarak demir yolu ve deniz yolu taşımacılığını gerileten dışa bağımlı ulaşım politikalarının bu durumun başlıca nedeni olduğunu savundu.
Ekber, doğru bir demir yolu politikasının, hat kapasitesi, arazi, maliyet, kullanım ömrü, güvenlik, enerji verimliliği, petrole bağlı olunmaması, çevre gibi temel unsurlara ve kamusal hizmet perspektifine dayandırılması gerektiğini vurgulayarak, mutlaka ciddi bir Ulaştırma Ana Planı yapılması, bu plan kapsamında, demir yolu, deniz yolu, hava yolu ve kara yolu için ayrı ayrı Ana Planlar hazırlanması gerektiğini bildirdi.
Ulaşım politikalarının kara yolu, deniz yolu, demir yolu, hava yolu taşımacılığının, seri, ekonomik, çevreci, güvenli ve hızlı, tek bir taşıma zinciri oluşturacak şekilde entegre edilmesini içeren Kombine Taşımacılığa yönelim ekseninde belirlenmesi gerektiğine dikkat çeken Ekber, tüm ulaşım modları arasında uyum sağlanarak, yük ve yolcu taşımada ağırlığın demir yolu taşımacılığına verilmesi, demir yolu taşıma oranlarının planlı olarak artırılması gerektiğini kaydetti.
Ekber, ulaştırmanın bütünü ve demir yollarında, altyapı, araç, arazi, tesis, işletme ve taşınmazlara yönelik bütün özelleştirmeler ve belediyeler ile üçüncü şahıslara devirlerin durdurulması gerektiğini ifade ederken, şöyle devam etti:
''Yeni raylı sistemlerin mevcut ulaşım ağları ile entegrasyonu sağlanmalı, Ankara-İstanbul hattı ile Boğaz Tüp Geçit projesi arasında bağlantı kurulmalı, kentlerde başta metro olmak üzere hafif raylı sistemler yaygınlaştırılmalıdır.
Ulaştırma master planlarında, birim enerji tüketimi daha düşük olan demiryolu ve denizyolu sistemlerine öncelik verilmeli, mevcut sistemler kapasite ve verimlilikleri geliştirilerek kullanılmalı, ulaşımda petrol bağımlılığının azaltılması hedeflenmeli; mevzuat bu doğrultuda gözden geçirilmelidir.
TCDD'nin parçalanarak işlevsizleştirilmesi, siyasi kadro atamaları ve her düzeydeki uzman kadro kıyımına son verilmelidir. Hizmet dışı bırakılan bakım ve tamir atölyeleri ve bütün tesisler yeniden işlevli kılınmalıdır. Dünya Bankası ve uluslararası sermayenin istemleri doğrultusunda hazırlanan Demiryolu ve TCDD Kanun Tasarısı Taslakları geri çekilmelidir.
TÜDEMSAŞ, TÜVASAŞ, TÜLOMSAŞ gibi TCDD fabrikaları lokomotif ve vagon üretecek teknik düzeye getirilmeli, montaj değil üretim esaslı bir yapıya sahip olmalı; demir yolu yan sanayisine (ray, tekerlek v.b.) yatırım yapılmalıdır.
Demir yolu modlarındaki atıl kapasitelerin değerlendirilmesi için işletme iyileştirmeleri yapılmalı; demir yolu hatları ciddi ve bütünlüklü bir tarzda onarılarak yeniden yapılandırılmalı; ulaşım güvenliğini etkileyen hatlar en kısa sürede onarılmalı, elektrifikasyon ve sinyalizasyon gereksinimleri karşılanmalıdır.
Ülkenin ve kentlerin kaderini etkileyecek projelerde meslek odaları, üniversiteler ve ilgili meslek örgütlerinin görüşleri alınmalı, karar süreçlerine katılmaları sağlanmalıdır.''
Kaynak: Ankara (A.A)