AB Katılım Müzakereleri, Türkiye'nin AB Müktesebatı'nı ne kadar sürede kendi iç hukukuna aktarıp, yürürlüğe koyacağının ve etkili bir şekilde uygulayacağının belirlendiği süreçtir. AB Müktesebatı da AB Hukuk sistemine verilen addır. Yaklaşık 120 bin sayfadan oluşmaktadır. AB'yi kuran ve daha sonra değişikliğe uğrayan antlaşmaları, aday ülkelerin AB'ye katılırken imzaladıkları katılım antlaşmalarını, Konsey, Komisyon, Avrupa Toplulukları Adalet Divanı gibi topluluk organlarının çıkardıkları tüm mevzuatı ifade etmektedir. Söz konusu müktesebat, “Katılım Müzakereleri Fasılları” çerçevesinde 35 başlık altında sınıflandırılmıştır.
AB Müktesebatı çerçevesindeki fasıllardan biri de, “Fasıl 14. Taşımacılık Politikası” başlıklıdır. Faslın amacı; güvenli, verimli ve çevre açısından sağlam ve kullanıcı dostu taşıma hizmetlerini teşvik ederek iç pazarın işleyişini geliştirmeyi amaçlar. AB Taşımacılık Mevzuatı karayolu, demiryolları, içsuyolları, birleşik ulaşım biçimleri, havacılık ve deniz ulaşımı sektörlerini kapsar. Müktesebat teknik ve güvenlik standartları, güvenlik, sosyal standartlar, devlet yardımı kontrolü ve iç taşımacılık pazarı bağlamında pazar özelleştirmesi ile ilgilidir.
Demiryolu hala reformlarını bekliyor!
Bu faslın kapsamındaki mevzuata uyumda önemli düzeyde ilerleme kaydedilmekle birlikte demiryolu alt sektöründe gerekli reformlar yapılamamıştır. Demiryolu sektörünün yeniden yapılanması ile ilgili olan düzenlemeler, Türkiye'nin önünü açacak ve tüm sektörlerde 2023 hedeflerine ulaşmasına önemli katkı sağlayacak reformlardır. “Fasıl 14. Taşımacılık Politikası” bazı nedenlerle Avrupa Birliği'nce hala açılmamıştır. Ancak 14.Fasıl'ın açılmaması, demiryolu ile ilgili düzenlemelerin yapılmasını engellememelidir diye düşünüyoruz. Bu fasılla ilgili uyumsal düzenlemeler yapılmalıdır. Biliyoruz ki, AB'ye üye olmak için başvuran ve resmi olarak adaylığı tanınmış ülkelerin müktesebata uyumunu hızlandırmak için ülkelere özel mali destekler verilmektedir. Söz konusu yardımlar, ülkelere AB üyeliği süreci kapsamında AB müktesebatına uyum ve uygulama yönünde ülke tarafından alınması gereken siyasi, ekonomik, yasal ve idari tedbirler için mali kaynak sunmaktadır.
Bu kapsamda, Avrupa Birliği 2007-2013 dönemi için aday (Hırvatistan, Makedonya, Karadağ ve Türkiye) statüsündeki ülkelerle potansiyel (Arnavutluk, Bosna-Hersek, Sırbistan ve Kosova) aday statüsündeki ülkelere sağlanacak tüm katılım öncesi mali yardımları tek bir program çerçevesinde toplamıştır.
Katılım Öncesi Yardım Aracı (Instrument for Pre-Accession Assistance) IPA olarak adlandırılan bu sistem çerçevesinde sunulacak AB mali yardımları, AB Üyesi ülkelerde uygulanan yaklaşıma uygun olarak kullandırılmaktadır.
Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) kapsamında 5 bileşen bulunmaktadır:
Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma
Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği
Bölgesel Kalkınma
İnsan Kaynaklarını Geliştirme
Kırsal Kalkınma
IPA'nın temel amacı aday ülkenin AB'ye üye olma yolundaki ihtiyaç ve önceliklerine hizmet eden projelerin desteklenmesidir. Projeler aracılığıyla kullandırılan fonlar, AB müktesebatına uyumu ve bu uyum için gerekli idari kapasite oluşturulmasını hedeflemektedir.
IPA kapsamında yukarıda belirtilen ülkelere 2007-2013 yılları itibarıyla bütçelenen toplam fon miktarı yaklaşık 10,1 milyar Euro tutarındadır. Bu tutarın yaklaşık yarısını oluşturan 4,9 milyar Euro, nüfus ve yüzölçümü büyüklüğü dikkate alınarak Türkiye için ayrılmış durumdadır.
Beş bölüm halinde yapılandırılan IPA, geçiş dönemi ve kurumsal yapılanma desteği yanı sıra çevre, ulaştırma, bölgesel rekabet, insan kaynakları kalkınması ve kırsal kalkınma olarak belirlenen yeni alanlarda katılım öncesi mali destek sağlamaktadır.
IPA kapsamındaki beş bileşenden “IPA Bileşen 1”, “Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma” için yaklaşık 1.7 milyar Euro'luk pay ayrılmıştır. Bu miktar önemlidir ve IPA-1 kapsamında mali imkanlarla 14. fasılla ilgili düzenlemelerin yapılmasının mümkün olacağını düşünüyoruz.
Düzenlemelerin çok süratli bir şekilde hayata geçirilmesi, Türk demiryolu sektörüne çağdaş (teknolojik, işletmecilik, altyapı, insan kaynakları v.b.) demiryolu ile entegrasyon ve taşımacılıkta rekabet edebilirlik kazandıracaktır diyor ve ekliyoruz; “Demiryolu geleceğimizdir.”
Kaynak: Uta Lojistik