Türkiye'nin 2012 yılı programına göre TCDD'nin tren işletmeciliğinde yeni bir dönem başlayacak. Buna göre demiryollarında TCDD tekeli ortadan kaldırılarak özel sektörün tren işletmesi sağlanacak.
Demiryolu taşımacılığında özel sektörün önünü açacak bir düzenlemeye hazırlanan TCDD, 3 milyon 168 bin Euro bütçeli "Türk Demiryolları Reformu" projesi kapsamında EcorysResearchandConsulting Ltd. bünyesindeki konsorsiyum ile sözleşme imzaladı. Özelleştirme sürecinde TCDD'ye danışmanlık yapacak konsorsiyum ile taslak mevzuat paketine uygun olarak demiryolu reformunu gerçekleştirmek üzere çerçeve şartlarını ortaya koyan bir strateji ve eylem planı oluşturulacak.
Özel sektörün önünü açmaya hazırlanan TCDD, bu süreçte danışmanlık hizmeti almaya başladı. Türkiye-AB Mali İşbirliği çerçevesinde Türkiye'nin AB Müktesebatı uyum çalışmalarına finansman desteği sağlamak üzere Avrupa Komisyonu tarafından oluşturulan "Türk Demiryollarının Reformu" projesi kapsamında EcorysResearchandConsulting Ltd. liderliğindeki konsorsiyum ile sözleşme imzalandı. Proje, AB Müktesebatına uygun olarak Türk demiryolu sektörünü rekabete açmak üzere TCDD bünyesinde altyapı tahsisi, ücretlendirme, emniyet ve karşılıklı işletilebilirlik sistemleri dâhil olmak üzere demiryollarının yeniden yapılandırılması ve reformu için çerçeve şartlarını oluşturuyor.
Eylem planı oluşturulacak
Proje ile Türk demiryolu sektörünün yeniden yapılandırılması ve güçlendirilmesi için çerçeve şartları ortaya koyan bir strateji ve eylem planı oluşturulacak. Altyapı tahsisi ve ücretlendirme sistemi, şebeke bildirimi, iş birimlerine ait Emniyet Yönetim Sistemleri, demiryolu emniyeti ve karşılıklı işletilebilirlik konusunda AB üye devletleri ile Türkiye arasındaki farklılıkları ortaya koyan "farklılık analizi" ve bu farklılıkları gidermeye yönelik projelerin sıralaması masaya yatırılacak. Yeni TCDD'de altyapı tahsis ve ücretlendirme sisteminin kurulması ve şebeke bildiriminin geliştirilmesi de dahil olmak üzere 'altyapı yönetiminin' görevlerini yerine getirmek üzere TCDD'nin altyapı tahsisi ve ücretlendirilmesi konusundaki kapasite güçlendirilecek. Yine, 'altyapı yönetiminin' ve 'demiryolu işletmeleri' için "Emniyet Yönetim Sistemi" geliştirilmesi ile demiryolu emniyeti ve karşılıklı işletilebilirlik konusundaki kapasite güçlendirilecek.
154 yıllık tekel hakkı kalkıyor
Türkiye 'nin 2012 yılı programına göre önümüzdeki yıl ulaştırma sektöründe radikal hedefler belirlendi. Önümüzdeki yıl demiryollarında TCDD tekeli ortadan kaldırılacak, özel sektörün tren işletmesi sağlanacak. Yük taşımacılığı özel sektörün işletmecilik avantajlarından yararlanmak üzere serbestleştirilecek ve TCDD yeniden yapılandırılarak kamu üzerindeki mali yükü sürdürülebilir bir seviyeye getirilecek. Özel sektörle ortaklıklara gidilerek başta sanayi bölgelerine olmak üzere demiryolu bağlantı hatları yapılacak ve araç yatırımları özel sektöre bırakılacak.Türkiye'deki demiryollarında 154 yıldır yük ve yolcu taşıma hakkı TCDD'de bulunuyor.
Danıştay yönetmeliği iptal etmişti
TCDD, 2005 yılında özel sektörün, demiryollarında faaliyet göstermesini öngören bir yönetmelik çıkarmıştı. Ancak, Danıştay bu yönetmeliği iptal etmiş ve bunun bir özelleştirme olduğunu belirtmişti. Özel sektörün yolcu ve yük taşıması yapabilmesi için yasa çıkarılması uyarısında bulunmuştu.
"Özel sektör malını kendi taşımak istiyor"
Geçen yıl düşüşte olan demiryoluyla bu yıl sonunda yük taşımacılığının 25,3 milyon tona, yolcu taşımacılığının ise 103 milyona ulaşması bekleniyor. Hızlı trenin seferlere başlaması nedeniyle demiryollarına ilginin arttığını belirten TCDD yetkilileri, " Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nın 2023 yılı hedefi 10 bin 546 km hızlı tren ve 3 bin 985 km konvansiyonel hat yaparak demiryolu ağını 25 bin 536 km'ye çıkarmak. Son 7 yılda 5 bin 449 km ray yenilendi. Demiryollarının kalitesi yükseldi. Artık özel sektör mallarını yenilenen yollarda kendi taşımak istiyor. Yolcu taşımacılığına girmek istiyor. Buradan kazanılan parayla biz de yeni demiryolu hatları inşa etmeyi planlıyoruz" diye konuştular.
Hızlı trenlerle 4,8 milyon yolcu taşındı
Ankara-Eskişehir ve Ankara -Konya YHT hatlarında başlangıçtan (13 Mart 2009) Ekim 2011'e kadar 4.8 milyon yolcu taşındı. 2012 yılı içinde ise söz konusu YHT hatlarında toplam 4.8 milyon yolcu taşınması hedefleniyor.
Kaynak:Dünya