Türkiye, 2011 yılında benzindeki dolaylı vergide (KDV ve ÖTV) Avrupa Birliği ülkeleri arasında ilk sırada, motorinde ise İngiltere ve İsveç'ten sonra üçüncü sırada yer aldı.
Petrol Sanayi Derneği (PETDER) verilerinden yapılan derlemeye göre, 2011 yılında benzinde litrede ortalama 1,04 Euro vergi alınan Türkiye, AB ülkeleri arasında en yüksek verginin bulunduğu ülke oldu. Benzinde vergi miktarı bakımından Türkiye'yi 0,93 Euro ile İngiltere, 0,92 Euro ile İsveç, 0,89 Euro ile Danimarka, 0,88 Euro ile Belçika ve 0,87 Euro ile Almanya ve Hollanda takip etti.
Benzindeki vergi yükü litre başına, Fransa ve İtalya'da 0,86 Euro, Finlandiya'da 0,81 Euro, Slovakya'da 0,79 Euro, Çek Cumhuriyeti'nde 0,76 Euro, Avusturya ve Portekiz'de 0,73 Euro, Yunanistan ve Macaristan'da ise 0,72 düzeyinde gerçekleşti.
Avrupa ülkeleri içerisinde benzindeki vergi yükünün en düşük olduğu ülke litrede 0,47 Euro ile Slovenya. Slovenya'yı 0,49 Euro ile Estonya, 0,53 Euro ile de Güney Kıbrıs takip etti.
MOTORİNDEKİ VERGİDE ÜÇÜNCÜ SIRADAYIZ
Motorindeki vergilere bakıldığı zaman ise AB ülkeleri arasında litrede 0,94 Euro ile motorindeki en yüksek dolaylı verginin bulunduğu ülke İngiltere. Bu ülkeyi 0,80 Euro ile İsveç ve 0,77 Euro ile de Türkiye izledi.
Avrupa'da motorinde en düşük verginin bulunduğunu ülke ise 0,47 ile Lüksemburg olurken, Lüksemburg'u 0,48 Euro ile Malta, 0,50 Euro ile Güney Kıbrıs izledi.
TÜKETİMİN AZALMASINA NEDEN OLUYOR
PETDER raporunda, yüksek dolaylı vergilerin pompa fiyatını artırdığı için tüketimin azalmasına neden olduğu, aynı zamanda dağıtım sektörünün finansman yükünü ve riskini artırdığı vurgulandı.
Her iki durumun da sektör için olumsuz etkiler yarattığı ifade edilen raporda, şu değerlendirmelerde bulunuldu:
''Türkiye'de dağıtım sektörü yüksek olan dolaylı vergiler peşin ödemekte, bunun geri ödemesini ise pompa satışları üzerinden (kredi kartı, taşıt tanıma, taksitlendirme, vadeli satışlar...vb) daha uzun bir süreç içinde tahsil edebilmekte ve bu nedenle verginin finansman maliyetinin yanı sıra finansman riskini de üzerinde taşımaktadır. Yüksek vergi ve verginin finansmanı da dağıtım sektörü açısından önemli bir yük teşkil etmekte olup bu durumun da Türkiye Avrupa pompa fiyatlarına ilişkin karşılaştırmalarda, Türkiye'deki dağıtım sektörünün Avrupa'dan yapısal farklılıklarının getirdiği etkilerle birlikte dikkate alınması gerekmektedir.''
PETDER raporuna göre, geçen sene benzinde bir litrelik pompa fiyatının ortalama 2,53 lirasını (pompa fiyatının yüzde 60,4'ünü) dolaylı vergiler oluşturdu. Bu tutar motorinde 1,86 lira (pompa fiyatının yüzde 51,1) ve otogazda ise 1,07 lira (pompa fiyatının yüzde 46,1'i) olarak hesaplandı.
Böylece tüketim verileri üzerinden yapılan hesaplamalara göre petrol sektöründen sağlanan vergiler 2011'de bir önceki yıla göre yüzde 10,2 artarak 45,9 milyar lira düzeyine ulaştı. 2005 yılından bugüne kadar olan dönemde ise petrol sektöründen sağlanan dolaylı vergi geliri 234 milyar liraya ulaştı.
Öte yandan, geçen sene akaryakıt ürünlerinden alınan dolaylı vergilerin yüzde 32,2'si motorinlerden, yüzde 6,6'sı benzinlerden, yüzde 6,5'u LPG'den, geri kalanı da diğer siyah ürünlerden sağlandı.
Kaynak:ntvmsnbc