Türkiye’nin 2023 hedefleri için vizyoner ve yenilikçi bir bakış açısı yaratan Türkiye Lojistik Master Planı ile taşımacılık ve dış ticarette yaşanan sorunlara çözüm yolları üretildiğini belirten TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, “Gerek kamu, gerek özel sektör ve Sivil Toplum Kuruluşları arası uyumlaştırma çalışmaların ile belirlenecek ortak hedefler sektörümüze rahat nefes aldıracak” diyor.
İhracatçılar açısından 2011 yılında hangi önemli başarılar kaydedildi? TİM’in 2012 yılı öngörüleri neler?
Türkiye’nin ihracatı 2011 yılında rekor kırarak 135 milyar dolar oldu. Dünya ekonomilerinin önemli sıkıntılardan geçtiği bir ortamda ihracatçılarımız hiç açılmadığı pazarlara ayak bastı, farklı ülkelerle ticari ilişkiler geliştirdi. Afrika stratejisi ile birlikte bugüne kadar ihmal ettiğimiz kıtayı adeta yeniden keşfettik. İhracatçılarımız Çin’e, Hindistan’a, Avustralya, Endonezya, Brezilya, Arjantin, Şili, Rusya’ya açılımlar yaptı. Yine 2011 yılında Irak, İran, Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelere ihracatımız oldukça hızlı yükseldi. Örneğin Irak’a 2000 yılında hiç ihracat yapmıyorken, Irak 2011 yılında en fazla ihracat yaptığımız 2. pazarımız oldu.
Ortadoğu’da yaşanan olumsuz gelişmelere rağmen bu bölgeye yaptığımız ihracatı 2011 yılında yüzde 18 artırdık, Kuzey Afrika ve Kuzey Avrupa ülkelerine yöneldik, yeni pazarlara açıldık. 2011 yılında ihracatımızda otomotiv, kimyevi maddeler, hazır giyim ve konfeksiyon öne çıkan sektörler oldu. 2012 yılında da başarılı ihracat performansımızı sürdüreceğimize inanıyoruz.
Nitekim Şubat ayında ihracatımız %10,4 artarak 11 milyar doları aştı. Bu da olumlu bir yolda olduğumuzu gösteriyor. Bunun yanında diğer makroekonomik değişkenler için de iyimseriz. Türkiye’nin büyüme, ihracat ve istihdamda yakaladığı dinamiği sürdüreceğine inanıyoruz.
Lojistik sektörü için stratejik hedefler belirlendi
TİM bünyesinde kurulan Lojistik Konsey’in yürüttüğü Türkiye Lojistik Master Planı çalışması lojistik sektörüne nasıl bir yol haritası çizecek?
Türkiye İhracatçılar Meclisi olarak bizler geleceğe daha güvenle bakmak için Türkiye Lojistik Master Planı hazırladık. TİM Lojistik Konseyi’nin hazırladığı Türkiye Lojistik Master Planı, ülkemiz için öncü ve özgün bir çalışma niteliğinde, ülkemizin 2023 hedefleri için vizyoner ve yenilikçi bir bakış açısına sahip. Lojistik Master Planı’nda karayolu, demiryolu, denizyolu, havayolu ve kombine taşımacılık için ayrı ayrı stratejik hedefler belirledik. Master Planı’nda, sektörde serbest rekabetin başlaması ve özel tren işletmeciliği konusundaki gelişmeleri aktardık. Doğu-batı ve kuzey-güney enerji bağlantılarında köprü konumu güçlenen Türkiye boru hattı ve enerji taşımacılığında denizyolunun rolünün ve ticaret payının artırılmasına vurgu yaptık. İstihdam dostu büyüme yaratan havayolu sektöründe kargo taşımacılığı öncelikli bir yapı sunduk. Uzun dönem uluslararası taşımacılıkta kombine taşımacılığın artırımı için stratejik raporlar hazırladık. Gümrüklerin modernizasyonu ile ilgili yapılan çalışmaların desteklediğimizi belirttik. Bunun yanında e-gümrük, e-beyan ve e-onay uygulamalarının yaygınlaştırılması ve nitelikli personel yetiştirilmesi konularına dikkat çektik. TİM Lojistik Konseyi’nin stratejik hedeflerini belirlediği Türkiye Lojistik Master Planı, tüm aktörlerin ortak eylem planı niteliğinde.
Gerek kamu, gerek özel sektör ve STK’lar arası uyumlaştırma çalışmaların ile belirlenecek ortak hedefler sektörümüze rahat nefes aldıracaktır.
‘Lojistik üs olma’ hedefindeki Türkiye’nin lojistik altyapısını, bu alanda uygulanan mevzuatları ve lojistik sektörünün hizmet kalitesini nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu alana yönelik atılması gereken adımlar ve devreye alınması gereken yatırımlar neler?
Lojistik sektörü başlı başına iktisadi bir faaliyet olup ekonominin genelindeki gelişmelerden ve öngörülerden etkilenmektedir. Lojistik sektörü öncelikle gerekli hukuki düzenlemeler yapılarak ekonomik sektörler içinde bağımsız bir statü kazanmalı ve ekonomik sınıflandırılması yapılmalıdır. Lojistik sektörü tüm ekonomik aktörlerin rekabet gücünü artıran hizmetler sunmaktadır. Bu nedenle uluslararası standartlarda, yeterli, kaliteli ve uygun fiyatlarda lojistik hizmetlerin varlığı sağlanmalıdır. Türkiye’de lojistik sektörü hem yurtiçindeki hızlı gelişmesi hem de bölgesel bir lojistik merkez olma iddiası nedeniyle uzun vadeli bir planlamaya ihtiyaç duymaktadır. Lojistik planlamasında sosyoekonomik gelişmeler de gözetilmelidir. Nüfus artışı ve demografik eğilimler, kentleşme ve kentsel dönüşüm, orta sınıf ve yeni tüketim alışkanlıkları ile iç ve dış turizm faaliyetlerinde öngörüler dikkate alınmalıdır. Lojistik sektöründe açık, şeffaf, kayıtlı ve adil rekabet koşulları oluşturulmalı, düzenlemeler ticareti kolaylaştırıcı olmalı, asgari hizmet kalitesini gözeterek fiyatlar piyasada belirlenmeli, uluslararası nitelikteki Türk lojistik firmalarının oluşumu teşvik edilmelidir. Lojistik sektöründe kamu ve özel kesimin altyapı, işletme, hizmet sunumu gibi alanlardaki rolleri ve işbölümü açıkça tarif edilmelidir. Kamu kesiminde lojistik sektörünü ilgilendiren diğer plan ve belgeler arasında uyum sağlanmalı ve Master plan hazırlanırken bu planlar dikkate alınmalıdır. Lojistik sektörün yeni unsurları olan lojistik merkezlerin kuruluş, işletme ve çalışma koşulları da özel sektörün rekabet gücünü azami ölçüde destekler nitelikte olmalıdır.
Mevzuat ve altyapı sorunları şirketlerin elini kolunu bağlıyor.
İhracatçılar lojistik süreçlere ne tür sorunlarla karşılaşıyor? TİM özellikle ihracatta lojistik unsurlar sebebiyle yaşanan sorunlara ne gibi çözümler üretiyor?
Demir, deniz, hava ve kara yolunda yaşanan bir takım sıkıntılar var. Lojistik sektörü demiryolunu daha fazla kullanmak istemekle birlikte mevzuat ve altyapı sorunları şirketlerin elini kolunu bağlamaktadır. Denizyolu taşımacılığında liman altyapı eksiklikleri, ana limanların devreye alınması, deniz ticaret filosunun yapısı, tüm taşıma türleri ile entegrasyon, liman-kent etkileşim sorunları, pazarlama problemleri ve mevzuat başta olmak üzere çok sayıda problem bulunmaktadır. Havalimanlarındaki depo ve antrepo altyapı eksiklikleri, işletmecilik sıkıntıları, gümrük birimlerinin tam gün kesintisiz çalışma esasına geçememesi, havalimanı kargo giriş-çıkışındaki tekelci yapı, uzman terminallerin olmayışı ve mevzuat göze çarpan birincil sorunlardır. TİM Lojistik Konseyi’nin stratejik hedeflerini belirlediği Türkiye Lojistik Master Planı’nda sorunlar için çözüm yolları üretmektedir. Uluslararası taşımacılıkta karşılaşılan kota, sürücü vizesi, geçiş ücretleri, sınır geçişleri gibi hususlardaki sorunları çözmek için yapılan çalışmaların sürdürülmesi ve kısıtlamalarının ortadan kaldırıldığı uluslararası bir taşımacılık pazarının oluşturulması için çalışmaktadır. E-gümrük, e-beyanname ve diğer e-belge sistem ve uygulamalarının dünya standartlarında uygulanmasının sağlanması ile sorunların hızla giderileceğini düşünüyoruz.
AR-GE PROJESİYLE İHRACATIN VİZYONUNU OLUŞTURACAK
TİM 26 sektörde düzenlemeyi hedeflediği Ar-Ge Proje Pazarı çalışması ile Türkiye’nin ihracat performansını daha da artırmayı hedefliyor. 26 sektörde 60 ihracatçı birlik ile Türkiye’nin “vizyoner ihracat artışı” için çalıştıklarını belirten TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, “‘Değişimi gerçekleştirmek geleceği tasarlamaktır’ vizyonu ile çıktığımız bu yolda proje pazarlarına son derece önem veriyoruz. Çünkü Ar-Ge ve inovasyonun önemine inanıyoruz. TİM olarak Ar-Ge proje pazarı düzenlemeyi hedefliyoruz. 2011 yılında toplam iki sektörde iki proje pazarı etkinliği düzenledik. 2012 yılında toplam 12 sektörde 5 proje pazarı etkinliği düzenlemeyi planlıyoruz ve bu sayının yılsonuna kadar artmasını diliyoruz. Ar-Ge proje pazarları sayesinde sanayicilerimizin ihracat performansını yükselecek, verimlilikleri artacaktır.”
Kaynak:UTA Lojistik